سنگ شناسی و جایگاه زمین ساختی بازالت های دیزباد نیشابور

محدوده مورد مطالعه در بخش جنوبی نقشه چارگوش طرقبه، در فاصله ۹۰ کیلومتری جنوب باختری مشهد قرار گرفته است. سنگ های منطقه مورد مطالعه بازالت قلیایی و تراکی آندزیت هستند. کانی های اصلی شامل پلاژیوکلاز، پیروکسن و به مقدار کم الیوین وکانی های فرعی روتیل، اسفن ، آپاتیت و بافت چیره آنها هیالومیکروپورفیری است.نمودارهای مختلف، سرشت ماگمای مولد را قلیایی (آلکالن) نشان می دهند. روند خطی بین Rb/Nb و K/Nb در سنگ های منطقه، می تواند نشان دهنده مخلوط شدن دو منبع گوشته سست کره ای(استنوسفری) و سنگ کره ای(لیتوسفری) باشد.  همچنین بی هنجاری مثبتPb  وغنی شدگی LREE در نمونه های مورد مطالعه نشانه آلایش پوسته ای است، پایین بودن  SiO۲و منیزیم بالا، به ویژه  بی هنجاری منفیNb  ،  نقش بسیار مهمی در سنگ زایی(پتروژنز) آلودگی پوسته ای دارند. محیط زمین ساختی این سنگ ها نشانگر بازالت های درون صفحه ای بوده و با توجه به وجود فسیل مرجان در رخساره های کربناتی- ماسه سنگی منطقه که متعلق به سن دونین است، می توان چنین استنباط کرد که سنگ های آتشفشانی منطقه در محیط کم ژرفا طی فاز کالدونین فوران کرده اند.

کلیدواژه ها:

بازالت قلیایی ، هیالومیکروپورفیری ، بازالت های درون صفحه ای ، کالدونین