ارزیابی ژئوشیمیایی سازند سورمه بهعنوان سنگ منشا احتمالی در میدان پارس جنوبی

با توجه به گسترش زیاد سازند سورمه در ناحیه خلیج فارس، این سازند بهعنوان یک سنگ منشا احتمالی برای میادین واقع در این ناحیه از جمله میدان پارس جنوبی مطرح است. برای بررسی توان هیدروکربن‎زایی این سازند، ارزیابی ژئوشیمیایی آن با استفاده از روشهای متداول مطالعات ژئوشیمیایی مانند پیرولیز راک- اول، کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی- طیف سنجی جرمی(GC-MS) صورت گرفت. بر اساس داده های پیرولیز راک- اول کروژن موجود در این سازند از نوع II و III  است. از سوی دیگر، این سازند از نظر محتوای ماده آلی فقیر است و پتانسیل هیدروکربن زایی مناسبی ندارد. مقایسه نتایج تحلیل های تکمیلی (GC,GC-MS) بر روی نمونه های این سازند و نمونه نفت میدان بیانگر وجود شباهت بسیار میان ویژگی های ژئوشیمیایی این دو است. مقایسه در صد اجزای سازنده مواد آلی (SARA) سازند سورمه و نفت میدان، نشان دهنده وجود ویژگی‎های نفت های پارافینیک- نفتنیک برای هر دو نمونه است. مطالعات بیومارکرهای شاخص از نوع استران ها (m/z=۲۱۷) و تریترپنها (m/z=۱۹۱) نشان داد که مواد آلی موجود در سازند سورمه و مواد آلی مولد نفت میدان بلوغی متوسط (اوایل پنجره نفت زایی) منشا دریای باز و اندکی قاره‎ای دارند که در محیطی کربناتی و نیمه احیایی ته نشین شده‎اند. بر اساس نتایج تجزیه پیرولیز راک- اول میتوان گفت که سازند سورمه در این ناحیه بهعنوان سنگ منشا احتمالی تولیدکننده نفت میدان پارس جنوبی (دست کم به‎صورت محلی) معرفی نمی‎شود و وجود ویژگی‎های یکسان ژئوشیمیایی میان مواد آلی موجود در این سازند و نمونه نفت‎های این میدان صرفا به‎دلیل آلودگی شدید این سازند به نفت مهاجرتی عبور کرده از  این سازند است.

کلیدواژه ها:

سازند سورمه ، پیرولیز راک- اول ، کروماتو گرافی گازی ، کروماتو گرافی گازی طیف سنجی جرمی ، بیومارکر