ارزیابی آسیب پذیری اجتماعی نواحی شهری در برابر زلزله با استفاده از مدل ELECTRE (مطالعه موردی: ابهر)

سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 145

فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_GERAZ-4-2_006

تاریخ نمایه سازی: 12 اسفند 1400

چکیده مقاله:

  موضوعایمنیشهرهادربرابرمخاطراتطبیعییکیازاهدافاصلیبرنامه ریزیشهریاست.باتوجه بهاینکهایرانازنظروقوعبلایاییطبیعیجزودهکشورجهاناست،مدیریتبحران هایبهوجودآمدهیکیازضرورت هاینظامبرنامه ریزیشهریاست.ازسویدیگروقوعبلایایطبیعیازجملهزلزلهنهتنهاباعثخساراتبهزیرساخت هایکالبدیوفیزیکیدرنواحیزلزله زدهمی شود،بلکهساختارهایاجتماعیآننواحیراهمتحتتاثیرقرارمی دهد؛ بنابراینارزیابیآسیب پذیریشهرهادربرابراینمخاطرات،تنهابهعناصرکالبدیوفیزیکیآنها محدودنشده،دراینراستاعناصراجتماعیاینشهرهاراهمبایدمطالعهوبررسینمود.باتوجه بهاینمهم،هدفپژوهشحاضرارزیابیآسیب پذیریاجتماعینواحیچهارگانهشهرابهردربرابرزلزلهاست.در پژوهش حاضر با در نظر گرفتن عواملی همچون توزیع جمعیت در گروه های سنی پرخطر در هنگام زلزله، اشتغال، سواد، تعداد معلولان، کاربری های پرخطر و ... در قالب سه شاخص جمعیت، اقتصادی - اجتماعی و فاصله فیزیکی نسبت به کاربری های خطرساز و ضروری بررسی شده است. روش تحقیق، کمی - تحلیلی است. در بخش مبانی نظری از روش اسنادی استفاده گردید و از روش ELECTREبرای رتبه بندی نواحی شهر ابهر از لحاظ شاخص های آسیب پذیری اجتماعی استفاده گردید. همچنین دراینپژوهشبرایوزن­دهیبهمعیارهاازمدلAHPاستفادهشدهاست.یافته هایحاصلازپژوهش نشان می دهد که آسیب پذیری اجتماعی نتیجه ای از نابرابری های اجتماعی در جوامع شهری است. با توجه به تفاوت در مقدار شاخص ها و ویژگی های اجتماعی متفاوت نواحی مختلف شهر ابهر، این نواحی آسیب پذیری متفاوتی نسبت به همدیگر دارند به طوری که ناحیه ۲ بیشترین و ناحیه ۴ کمترین میزان آسیب پذیری اجتماعی را در برابر زلزله دارا هستند.   موضوعایمنیشهرهادربرابرمخاطراتطبیعییکیازاهدافاصلیبرنامه ریزیشهریاست.باتوجه بهاینکهایرانازنظروقوعبلایاییطبیعیجزودهکشورجهاناست،مدیریتبحران هایبهوجودآمدهیکیازضرورت هاینظامبرنامه ریزیشهریاست.ازسویدیگروقوعبلایایطبیعیازجملهزلزلهنهتنهاباعثخساراتبهزیرساخت هایکالبدیوفیزیکیدرنواحیزلزله زدهمی شود،بلکهساختارهایاجتماعیآننواحیراهمتحتتاثیرقرارمی دهد؛ بنابراینارزیابیآسیب پذیریشهرهادربرابراینمخاطرات،تنهابهعناصرکالبدیوفیزیکیآنها محدودنشده،دراینراستاعناصراجتماعیاینشهرهاراهمبایدمطالعهوبررسینمود.باتوجه بهاینمهم،هدفپژوهشحاضرارزیابیآسیب پذیریاجتماعینواحیچهارگانهشهرابهردربرابرزلزلهاست.در پژوهش حاضر با در نظر گرفتن عواملی همچون توزیع جمعیت در گروه های سنی پرخطر در هنگام زلزله، اشتغال، سواد، تعداد معلولان، کاربری های پرخطر و ... در قالب سه شاخص جمعیت، اقتصادی - اجتماعی و فاصله فیزیکی نسبت به کاربری های خطرساز و ضروری بررسی شده است. روش تحقیق، کمی - تحلیلی است. در بخش مبانی نظری از روش اسنادی استفاده گردید و از روش ELECTREبرای رتبه بندی نواحی شهر ابهر از لحاظ شاخص های آسیب پذیری اجتماعی استفاده گردید. همچنین دراینپژوهشبرایوزن­دهیبهمعیارهاازمدلAHPاستفادهشدهاست.یافته هایحاصلازپژوهش نشان می دهد که آسیب پذیری اجتماعی نتیجه ای از نابرابری های اجتماعی در جوامع شهری است. با توجه به تفاوت در مقدار شاخص ها و ویژگی های اجتماعی متفاوت نواحی مختلف شهر ابهر، این نواحی آسیب پذیری متفاوتی نسبت به همدیگر دارند به طوری که ناحیه ۲ بیشترین و ناحیه ۴ کمترین میزان آسیب پذیری اجتماعی را در برابر زلزله دارا هستند.

نویسندگان

وحید یاری قلی

- دانشجوی دکتری دانشگاه زنجان

محمدجواد نوروزی

دانشجوی دکتری دانشگاه زنجان

بهرنگ کلانتری

کارشناس ارشد دانشگاه شهید بهشتی، تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • احدنژاد روشتی، محسن (۱۳۸۸) مدل سازیآسیب پذیریشهرهادربرابرزلزلهمطالعهموردیشهرزنجان، استاد راهنما: مهدی ...
  • احدنژاد روشتی، محسن (۱۳۸۹) ارزیابی آسیب پذیری اجتماعی شهرها در ...
  • اسمیت، کیت (۱۳۸۲) مخاطراتمحیطی، ترجمه ابراهیم مقیمی و شاپور گودرزی­نژاد، ...
  • آقاطاهر، رضا (۱۳۸۵) وزن­دهیفاکتورهایموثر درآسیب پذیریلرزه ایشهرتهران، نشریه دانشکده فنی، ...
  • حبیب، فرخ (۱۳۷۱) نقش فرم شهر در به حداقل رساندن ...
  • زنگی­آبادی، علی (۱۳۸۹) تحلیل و ارزیابی عوامل آسیب پذیری شهر ...
  • سعیدنیا، احمد (۱۳۷۸) کاربری زمین شهری، نشریه شماره ۹۹، انتشارات ...
  • سوادکوهی، ساسان؛ میرزایی، صمد؛ جعفری، یونس (۱۳۸۹) مقدمه ای بر ...
  • عزیزی، محمد مهدی؛ اکبری، رضا (۱۳۸۷) ملاحظات شهرسازی در سنجش ...
  • فرج­زاده، منوچهر (۱۳۸۹) ارزیابی آسیب پذیری مساکن شهری در برابر ...
  • فروغی، سلیمان (۱۳۸۹) ارزیابیآسیب پذیریاجتماعیبافتقدیمشهرهادربرابرزلزلهبااستفادهازGISنمونهموردی:بافتقدیمشهرزنجان، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا ...
  • قدیری، محمود (۱۳۸۷) رابطه ساخت اجتماعی شهرها و میزان آسیب ...
  • هیراسکار، جی. کی (۱۹۸۹) درآمدیبرمبانیبرنامه­ریزیشهری، ترجمه محمد سلیمانی و احمد ...
  • Buchanan, J., Shepperd, PH., Vanderpooten, D. (۱۹۹۹) Projectrankingusingtheelectremethod, Publisher Department ...
  • Ebert, A., Kerle, N., Stein, A. (۲۰۰۹) Urban social vulnerability ...
  • Rashed, T., Weeks, J. (۲۰۰۳) Assessing Vulnerability to Earthquake Hazards ...
  • Smith, K. (۱۹۹۶) EnvironmentHazards,AssessingRiskandReducingdisaster, ۲nd ed, Routledge, new York and ...
  • Wang, J., Lin, Z., Zhang, G. (۲۰۰۸) ADecisionModelforISOutsourcingBasedonAHPandELECTREIII, Wireless Communications, ...
  • Zebardast, E. (۲۰۰۷) MappingSocialVulnerabilitytoEarthquakeHazardsbyUsingAnalyticHierarchyProcess(AHP)andGISinTehranCity, Proceedings of Mapasia ۲۰۰۷ conference, Kuala ...
  • نمایش کامل مراجع