ارزیابی مقاومت ۲۰ ژرم پلاسم کنجد نسبت به بوته میری فوزاریومی با عامل Fusarium oxysporum f.sp. sesami در استان یزد و بررسی فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز((PAL در ژرم پلاسم های مقاوم و حساس به این بیماری

بوته میری فوزاریومی با عامل Fusarium oxysporum f.sp. sesami یکی از مهم ترین بیماری های کنجد، در تمام نواحی کشت این گیاه در دنیا می باشد .در این تحقیق میزان مقاومت نسبی ۲۰ ژرم پلاسم  کنجد نسبت به عامل بیماری بوته میری فوزاریومی در شرایط گلخانه بررسی شد .۱۵ جدایه Fusarium oxysporum از سطح مزارع کنجد استان یزد جداسازی و خالص سازی شد و از این میان جدایه ای که دارای بالاترین سطح بیماری زایی بود انتخاب شد و در آزمون تعیین دامنه میزبانی جدایه مربوطه،  Fusarium oxysporum f.sp. sesami تشخیص داده شد. در آزمایش ارزیابی مقاومت ارقام مختلف کنجد در شرایط گلخانه نسبت به این بیماری، ۲۰ ژرم پلاسم  کنجد بر اساس شاخص شدت آلودگی (۲-۰) و درصد آلودگی بوته ها (۵-۱) مورد ارزیابی قرار گرفتند. آنالیز آماری داده ها نشان داد، از نظر میزان مقاومت به عامل بیماری، بین ژرم پلاسم های مورد بررسی اختلاف معنی داری در سطح یک درصد وجود داشت. با استفاده از نتایج این مرحله، توده محلی آسفیج بهاباد به عنوان مقاوم ترین ژرم پلاسم و توده محلی کهنوج به عنوان حساس ترین ژرم پلاسم  به این بیماری شناسایی شد. سپس، فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیا لیاز (PAL) در ژرم پلاسم های مقاوم و حساس در روزهای ۲، ۴، ۶، ۸، ۱۰ و ۱۲ روز پس از مایه زنی با قارچ عامل بیماری اندازه گیری شد. فعالیت آنزیم PAL در ژرم پلاسم  مقاوم پس از مایه زنی با قارچ به سرعت افزایش و در روز چهارم به اوج خود رسید و سپس کاهش و دوباره در روز دوازدهم افزایش یافت اما این میزان افزایش نسبت به روز چهارم کمتر بود. در رقم حساس، افزایش فعالیت آنزیم با سرعت و به میزان کمتری رخ داد. تحقیق حاضر نشان داد که افزایش فعالیت PAL می تواند نقش احتمالی در القای مقاومت در گیاهان داشته باشد.

کلیدواژه ها:

Germplasm ، بوته میری فوزاریومی کنجد ، شدت آلودگی ، درصد آلودگی ، آنزیم PAL ، Fusarium oxysporum f.sp. sesami