بررسی اثر تلفیق پرایمینگ و کود بیولوژیک بر پارامترهای رشدی و غلظت عناصر فسفر و پتاسیم در گیاه دارویی سیاهدانه

به منظور بررسی اثر تلفیق پرایمینگ بذر و تیمارهای کود بیولوژیک بر رشد و جذب فسفر و پتاسیم گیاه دارویی سیاهدانه، آزمایشی در قالب طرح فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل پرایمینگ (بدون پرایمینگ و اسموپرایمینگ با محلول ۵۰ میلیمولار نمک دی هیدروژن فسفات پتاسیم) و کود بیولوژیک در چهار سطح (عدم اعمال کود، اعمال سویه های ۱۶۸ و ۱۸۷ باکتری سودوموناس و اعمال همزمان این دو سویه) بودند. نمونه برداری خاک از روستای بیدخت بیرجند صورت گرفت و از الک ۳ تا ۴ میلی متری عبور داده شد و به گلدان های سه کیلویی منتقل گردید (pH= ۷.۸, ECe= ۱ dS/m). آبیاری گلدان ها با توزین روزانه بر اساس رطوبت ظرفیت زراعی صورت گرفت. نتایج نشان داد که کاربرد کود بیولوژیک، صرف نظر از سویه آن، موجب افزایش وزن تر و خشک بوته در هفته های چهارم و ششم پس از کشت، ارتفاع بوته در هفته چهارم و افزایش معنی دار جذب فسفر و پتاسیم گردید. پرایمینگ بذر موجب افزایش معنی دار وزن تر و خشک بوته در هفته ششم و جذب فسفر و پتاسیم گردید. پرایمینگ موجب بهبود اثر افزایشی کود بیولوژیک بر وزن خشک و تر بوته تنها در تیمار باکتری سودوموناس ۱۸۷ در هفته ششم شد؛ اما موجب افزایش معنی دار جذب عناصر فسفر و پتاسیم نسبت به اعمال باکتری بدون پرایمینگ بذر گردید. در بین تیمارهای بیولوژیک، اعمال همزمان سویه های ۱۶۸ و ۱۸۷ باکتری سودوموناس بیشترین وزن تر و خشک بوته در هفته چهارم (به ترتیب ۱۲/۰ و ۰۳۱/۰) نسبت به شاهد (۱۰/۰ و ۰۱۳/۰) گردید. اعمال سودوموناس ۱۸۷ همراه با پرایمینگ، بیشترین وزن خشک و تر بوته را در هفته ششم به دنبال داشت. اعمال تیمار سودوموناس ۱۶۸ به همراه پرایمینگ بذر موجب بیشترین جذب پتاسیم شد و تلفیق اعمال هر دو باکتری و پرایمینگ موجب بیشترین جذب فسفر گردید. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که اعمال پرایمینگ بذر به همراه کود بیولوژیک می تواند موجب افزایش اثر بهبود دهندگی هر کدام از این تیمارها به تنهایی شود.

کلیدواژه ها:

Seed priming ، Osmopriming ، Sustainable agriculture ، پرایمینگ بذر ، اسموپرایمینگ ، کشاورزی پایدار