نقش پژوهش های کیفی در علوم انسانی

دانشمندان روش شناسی پژوهش ها را به دو گروه کلی طبقه بندی می کنند: ۱- پژوهش های کمی  ۲- پژوهش های کیفی. هدف اصلی این مقاله بحث و بررسی در مورد پژوهش های کیفی است. بنابراین، ابتدا ویژگی های مهم پژوهش های کیفی و اختلاف های مهم بین این گونه پژوهش ها و پژوهش های کمی بررسی می شود. سپس، چند نمونه بارز از پژوهش های کیفی مورد بحث قرار می گیرند، و کاربردهای عمده آن ها نیز عنوان می شود. نتیجه گیری این بررسی به قرار زیر است: ۱ پژوهش های کیفی از نظر اهمیت و ساختار علمی روش تحقیق، اصالتا در سطح نازل تری از پژوهش های کمی قرار ندارند. ۲ انتخاب بین یک روش پژوهش کیفی یا کمی بستگی به عوامل متعددی دارد. مهمترین سازه تعیین کننده، ماهیت موضوع، مشکل مورد مطالعه، و تجربه پژوهشگر است. ۳ پاره ای از انواع روش های پژوهش کیفی (به عنوان نمونه پژوهش  موردی و زمینه ای) می توانند اطلاعات عمیق و دقیقی را در خصوص پدیده ها، رفتارها و سازمانهای پیچیده ارائه کنند. کسب این گونه اطلاعات از راه پژوهش های کمی به هیچ عنوان میسر نیست. ۴ در اکثر موارد، به منظور افزایش روائی داخلی و روائی خارجی پژوهش، می توان از هر دو نوع تکنیک های کیفی و کمی استفاده نمود. یعنی، روش های پژوهش های کیفی و کمی می توانند مکمل یکدیگر باشند.  پیشنهاد می گردد، در آینده، روش ها و تکنیک های پژوهش های کیفی هر چه کامل تر و عملی تر تدوین گردد تا روائی داخلی و روائی خارجی آن ها تقویت شود، و اعتبار این گونه پژوهش ها نیز افزایش بیشتری یابد.  

کلیدواژه ها:

پژوهش های کیفی ، پژوهش های کمی ، مطالعات آرشیوی ، مطالعات موردی