ارزیابی تنوع ژنوتیپی و فنوتیپی و تحمل به خشکی در فامیل های F۳ بزرک در شرایط تنش خشکی

ارزیابی وراثت پذیری و تنوع فنوتیپی و ژنتیکی صفات مهم زراعی روی جمعیت های در حال تفرق در محیط های مختلف، از اصول برنامه های اصلاحی آنها می باشد. این پژوهش به منظور ارزیابی مقدماتی تنوع فنوتیپی و ژنتیکی صفات مختلف زراعی و بررسی اثر تنش خشکی در فامیل های F۳ بزرک حاصل از تلاقی بین KO۳۷ (لاین داخلی) و SP۱۰۶۶ )ژنوتیپ کانادایی) در دو شرایط تنش خشکی و بدون تنش در سال های ۱۳۹۰ و ۱۳۹۱ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان کاهش در اثر تنش مربوط به صفات تعداد دانه در بوته، عملکرد دانه در بوته و بهره وری مصرف آب بود که در ژنوتیپ SP۱۰۶۶ مشاهده شد. در تجزیه واریانس مرکب، بیشترین ضرایب تنوع ژنتیکی (به طور متوسط ۱۹ درصد) و فنوتیپی (به طور متوسط ۲۵ درصد) به صفات تعداد دانه در بوته، عملکرد دانه در بوته و تعدادکپسول در بوته تعلق داشت و بیشترین وراثت پذیری عمومی مربوط به صفات وزن هزار دانه (۸۶ درصد)، ارتفاع بوته (۸۵ درصد) و تعداد روز تا گلدهی (۸۱ درصد) بود. وجود تنوع ژنتیکی بالا و دارای پیوستگی و همچنین مشاهده تفکیک متجاوز برای صفات زراعی مورد ارزیابی و صفت بهره وری مصرف آب در بین فامیلهای F۳ در هر دو شرایط محیطی، نشان داد که می توان از این جمعیت تفرق یافته پایه و یا از نسل های پیشرفته حاصل از آن، در برنامه های اصلاحی آینده نظیر نقشه یابی، شناسایی QTL های کنترل کننده صفات زراعی و افزایش تحمل به خشکی در بزرک بهره برداری نمود.

کلیدواژه ها:

Linseed ، Water productivity ، Transgressive segregation and Genotypic variation ، بزرک ، بهره وری مصرف آب ، تفکیک متجاوز و تنوع ژنتیکی.