کاربرد مدل DSSAT برای بهینه سازی مدیریت آبیاری کشت گندم

امروزه در بسیاری از مناطق همچون ایران تغییرات اقلیمی موجب کاهش نزولات جوی و بروز خشکسالی شده است. علاوه بر این، افزایش جمعیت مصرف بیشتر اب در فعالیت های مختلف و در نتیجه تشدید مشکلات ناشی از کم آبی را در پی داشته است. کشاورزی یکی از پرمصرف ترین فعالیت های انسان در خصوص اب است. بنابراین صرفه جویی آب در این بخش نسبت به سایر بخش ها اولویت دارد. از سوی دیگر تداوم کشت محصولات استراتژیکی همچون گندم در اغلب کشورها ضروری است. هدف از این مطالعه بررسی اثر مدیریت های مختلف کم آبیاری بر میزان تولید محصول گندم و بهینه نمودن برنامه ریزی آبیاری کشت فاریاب بوده است. همچنین تعیین زمان آبیاری تکمیلی گندم دیم با استفاده از میزان آب صرفه جویی شده در کشت آبی و بررسی میزان افزایش محصول آن، یکی دیگر از اهداف این مطالعه بوده است. این مطالعه برای شرایط آب و هوایی شهرستان بروجن و کوهرنگ با استفاده از مدل DSSAT انجام شده است. با توجه به نتایج بهترین مدیریت آبیاری، کم ابیاری گندم ابی به میزان ۲۰ درصد در مرحله دوم رشد بود. این نوع مدیریت موجب کاهش محصول بین ۲/۵ تا ۳/۴ درصد ۲۲۶ کیلوگرم در هکتار شد. از سوی دیگر در هر دو منطقه حساس ترین مرحله رشد گندم نسبت به تنش ابی، مرحله چهارم رشد. بودم بناباین زمان ابیاری تکمیلی گندم دیم این مرحله تعیین شد. نتایج نشان داد استفاده از همان مقدار اب صرفه جویی شده حاصل از مدیریت بهینه کم ابیاری گندم آبی به منظور آبیاری تکمیلی کشت دیم، سبب افزایش محصول ۳۰ تا ۳۵ درصدی آن (۱/۴۶ تن در هکتار) خواهد شد.

کلیدواژه ها:

برنامه ریزی ابیاری ، تنش آب ، ضریب حساسیت ، کم آبیاری ، CSM-CRESE Wheat