پژوهشی در مبانی نظری نقاشی قهوه خانه ای با مطالعه آثاری از حسین قوللرآقاسی

در عصر قاجار سبک خاصی از نقاشی در حال شکل گرفتن بود. این سبک از نقاشی با نام نقاشی قهوه خانه ای یا نقاشی خیالی نگاری نزد جامعه هنرمندان شناخته می شد. این نقاشان حکایات، افسانه ها و داستان های مذهبی را که توسط نقالان در قهوه خانه ها روایت می شد، به صورت خیالی نقاشی می کردند، به همین دلیل به این سبک، خیالی نگاری می گفتند. نقاشی خیالی نگاری، برخلاف جریان های نقاشی آکادمیک، خارج از حوزه هنر رسمی رشد کرد. این نوع نقاشی که به صورت روایی است مقارن با جنبش مشروطه بر اساس سنت های هنر مردمی-دینی و متاثر از روایات نقل شده در قهوه خانه های آن دوران به دست هنرمندانی مکتب ندیده به وجود آمد. این سبک از نقاشی، پدیده ای تازه تر از سایر شیوه های نقاشی عامیانه همچون پرده کشی، دیوار نگاری بقاع متبرکه و نقاشی پشت شیشه با مضامین مذهبی بود. پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی ضمن تدقیق در مبانی نظری و کیفی نقاشی قهوه خانه ای و واکاوی برخی از آثار حسین قوللرآقاسی به این پرسش پاسخ دهد که در نقاشی قهوه خانه ای با مضمون روایت یک واقعه مذهبی، چگونه موضوع و ترکیب بندی اثر به روایت آن واقعه مذهبی می پردازد؟ تحقیق پیش رو با استفاده از منابع کتابخانه ای، الکترونیکی و پژوهش های میدانی (مراجعه حضوری نگارندگان به موسسه فرهنگی موزه های بنیاد) به تحصیل مطالب مورد نیاز پژوهش پرداخته و یافته های پژوهش بر آنست که در روایت یک واقعه مذهبی، نقاش سعی نموده تا بخش های مختلف یک واقعه واحد را با ترکیب بندی مقامی، در یک پرده، مقابل دیدگان بیننده قراردهد.

کلیدواژه ها:

نقاشی قهوه خانه ای ، حسین قوللرآقاسی ، نقاشی خیالی نگاری ، ترکیب بندی مقامی