درآمدی بر مرورهای نظام مند زنده

سخن سردبیر Editorial مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان دوره ۲۰، اردیبهشت ۱۴۰۰، ۱۴۶-۱۴۵       درآمدی بر مرورهای نظام مند زنده An Introduction to Living Systematic Reviews   محسن رضائیان[۱]   M. Rezaeian    تا کنون در سخنان سردبیری مجله دانشگاه، درباره انواع مقالات مروری، مطالب گوناگونی را به رشته تحریر در آورده ایم. هدف از نگارش این مقالات، آشنا ساختن خوانندگان و نویسندگان فرهیخته مجله دانشگاه پیرامون انواع مقالات مروری و شیوه طراحی و نگارش آن ها بوده است [۳-۱] . در این سخن سردبیری قصد دارم که پیرامون مرور نظام مند زنده Living Systematic Review (LSR) مطالبی را به رشته تحریر در آورم. مرور نظام مند زنده برای اولین بار در سال ۲۰۱۴ میلادی مطرح گردید و از آن تاریخ تا کنون مقالات متعددی پیرامون آن به رشته تحریر در آمده است. مطالعه مروری نظام مند زنده، مطالعه ای است که به طور مداوم به روز می شود تا در اولین فرصتی که شواهد جدید منتشر می شوند بتوان آن ها را به شواهد قبلی متصل نمود. این رویکرد، برای هرگونه مطالعه مروری اعم از مطالعات مروری نظام مند یا فراتحلیل ها قابل استفاده می باشد. منتهی، شرط آن این است که ابتدا پروتکل مطالعه به رشته تحریر در آمده و ترجیحا در یک نشریه معتبر چاپ گردد. در این پروتکل، تعهد نویسندگان برای انجام یک مطالعه مروری نظام مند زنده مورد تایید قرار گرفته و آنها به دقت مشخص می کنند که هر چند وقت یک بار، مرور خود را در میان پایگاه های اطلاعاتی مورد نظر خود، تکرار خواهند کرد [۴]. به عبارت دیگر، یک مطالعه مروری نظام مند زنده، مطالعه مروری نظام مندی است که طراحی آن ها به خوبی شرح داده شده است. به علاوه، در آن مشخص می گردد که هر چند وقت یک بار، مثلا ماهانه یا سه ماه یک بار، کل مرور شواهد تکرار خواهد شد. هم چنین در آن مشخص می گردد، در صورتی که شواهد جدید در هر بار تکرار، به دست نیاید این نکته چگونه به اطلاع علاقمندان خواهد رسید. هم چنین، اگر در هر بار تکرار مرور، شواهد جدیدی به دست آید نیز چگونه به اطلاع خوانندگان خواهد رسید [۴]. یکی از بهترین سلسله مقالات منتشر شده پیرامون مرور نظام مند زنده، مقالاتی است که در نشریه معتبر Journal of Clinical Epidemiology در سال ۲۰۱۷ میلادی به چاپ رسیده اند. مقاله اول از این سلسله مقالات به ارائه مقدمه، چرایی، چگونگی، چیستی و زمان انجام مقالات مرور نظام مند زنده می پردازد [۵] . مقاله دوم درباره این شرح می دهد که چگونه می توان از توانایی هایی که تکنولوژی های جدید در اختیار ما گزارده اند، در نگارش یک مقاله مروری نظام مند زنده استفاده نمود [۶]. مقاله سوم، درباره روش های آماری که می توان در انجام مقالات مرور نظام مند زنده از آن ها بهره گرفت، مطالبی را ارائه می نماید [۷] و بالاخره، مقاله چهارم نیز اختصاص به دستورالعمل هایی دارد که در نگارش چنین مقالاتی باید از آنها بهره جست [۸]. با توجه به رشد نگارش مقالات در حوزه های گوناگون سلامت، انجام چنین مرورهایی از ضرورت انکار ناپذیری برخوردار است. با این وجود، توجه به این نکته نیز بسیار ضروری است که رعایت دقیق قواعد و مقررات یک مرور نظام مند زنده، برای دست یابی به اهداف آن نیز از اهمیت شایان توجهی برخوردار می باشد.     References [۱] Rezaeian M. Writing Review Articles for JRUMS. JRUMS ۲۰۱۷; ۱۶ (۸):۷۰۱-۲. [۲] Rezaeian M. An Introduction to Scoping Review. JRUMS ۲۰۱۸; ۱۷ (۴):۲۹۱-۲. [۳] Rezaeian M. An Introduction to Umbrella Reviews. JRUMS ۲۰۱۹; ۱۸ (۷):۶۲۱-۲. [۴] Elliott JH, Turner T, Clavisi O, Thomas J, Higgins JP, Mavergames C, et al. Living systematic reviews: an emerging opportunity to narrow the evidence-practice gap. PLoS Med ۲۰۱۴ Feb ۱۸; ۱۱(۲):e۱۰۰۱۶۰۳. [۵] Elliott JH, Synnot A, Turner T, Simmonds M, Akl EA, McDonald S, et al. Living systematic review: ۱. Introduction-the why, what, when, and how. J Clin Epidemiol ۲۰۱۷ Nov; ۹۱:۲۳-۳۰. [۶] Thomas J, Noel-Storr A, Marshall I, Wallace B, McDonald S, Mavergames C, et al. Living systematic reviews: ۲. Combining human and machine effort. J Clin Epidemiol ۲۰۱۷ Nov; ۹۱: ۳۱-۷. [۷] Simmonds M, Salanti G, McKenzie J, Elliott J; Living Systematic Review Network. Living systematic reviews: ۳. Statistical methods for updating meta-analyses. J Clin Epidemiol ۲۰۱۷ Nov; ۹۱:۳۸-۴۶. [۸] Akl EA, Meerpohl JJ, Elliott J, Kahale LA, Schünemann HJ; Living Systematic Review Network. Living systematic reviews: ۴. Living guideline recommendations. J Clin Epidemiol ۲۰۱۷ Nov; ۹۱:۴۷-۵۳.     [۱]- استاد گروه آموزشی اپیدمیولوژی و آمار زیستی، دانشکده پزشکی، مرکز تحقیقات محیط کار، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، رفسنجان، ایران     تلفن: [phone]، دورنگار: ۳۱۳۱۵۱۲۳-۰۳۴، پست الکترونیکی: moeygmr۲@yahoo.co.uk، ارکید:  ۰۰۰۰-۰۰۰۳-۳۰۷۰-۰۱۶۶

کلیدواژه ها:

Living Systematic Reviews ، مرورهای نظام مند زنده