تاثیر کودهای اوره و نانوکی لیت نیتروژن بر آبشویی نیترات و توزیع آن در خاک رخ و گیاه سیب-زمینی

کاربرد بی­رویه کودهای شیمیایی موجب آلودگی خاک­رخ و منابع آب سطحی و زیرزمینی می­شود. تحقیق حاضر به­منظور مطالعه تاثیر مصرف نانوکی لیت نیتروژن بر تغییرات غلظت نیترات در خاک، آب و غده سیب­زمینی (Solanum tuberosum L.) رقم آگریا در مقایسه با کود اوره انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار شامل سطوح یکسانی از نیتروژن خالص در تیمار کود اوره و کود نانوکی لیت نیتروژن بود. در هر یک از تیمارهای کودی سه سطح ۴۶، ۹۲ و ۱۳۸ کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار مصرف گردید. نتایج نشان داد بیشترین غلظت نیترات خاک و آب آبشویی به­ترتیب معادل ۵/۱۰۰ میلی­گرم در کیلوگرم خاک و ۲/۶۲۹ میلی­گرم در لیتر آب به سطح سوم کود اوره تعلق داشت. نتایج اندازه­گیری­های مربوط به عملکرد نشان داد که افزایش سطح کود اوره از ۴۶ به ۱۳۸ کیلوگرم در هکتار عملکرد را ۶/۲ درصد کاهش داد ولی افزایش نانوکی­لیت نیتروژن در شرایط مشابه سبب افزایش ۷/۲۰ درصدی عملکرد شد. ضمن آن­که تفاوت بین متوسط عملکرد غده با مصرف اوره (۸/۴۲ تن در هکتار) با نانوکی لیت نیتروژن (۳/۷۳ تن در هکتار) در سطح احتمال ۱ درصد معنی­دار بود. نتایج نشان داد که غلظت نیتروژن برگ در تیمار نانوکی لیت به طور معنی­داری بیش تر از اوره بود. نتایج اندازه­گیری غلظت نیترات غده به­عنوان یکی از شاخص­های کیفی نشان داد که غلظت نیترات غده در تیمار نانوکی لیت ۲/۱۲۱ میلی­گرم بر کیلوگرم ماده تر و در تیمار اوره ۲/۱۵۴ میلی­گرم بر کیلوگرم ماده تر بود. بنابراین، طبق نتایج به­دست آمده در شرایط این آزمایش، استفاده از ۱۳۸ کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار نانوکی لیت نیتروژن برای دستیابی به بیشترین عملکرد با توجه به کمتر از حد مجاز بودن غلظت نیترات غده سیبزمینی آگریا در شرایط گلخانهای قابل توصیه است.

کلیدواژه ها:

سیب زمینی ، عملکرد غده ، نانوکود ، نیترات ، نیتروژن