تحلیل عدم قطعیت ناشی از کاربرد روش های مختلف برآورد نفوذ بر عملکرد مدل بارش-رواناب HEC-HMS با استفاده از الگوریتم GLUE

تعداد زیاد پارامترهای ورودی مدل های بارش- رواناب و نبود درک فیزیکی از آن ها، کاربرد این مدل ها را به ویژه در مرحله واسنجی با مشکل مواجه می نماید. پژوهش حاضر با هدف بررسی عدم قطعیت ناشی از روش های مختلف برآورد نفوذ (Green-Ampt، SCS-CN، Exponential، Smith-Parlange، Initial-Constant و Deficit-Constant) بر هیدروگراف سیلاب شبیه سازی شده توسط مدل HEC-HMS و با استفاده از الگوریتم GLUE به انجام رسیده است. نتایج نشان که استفاده از هر کدام از روابط مختلف نفوذ، باند عدم قطعیت متفاوتی را بر هیدروگراف سیلاب شبیه سازی شده توسط مدل تحمیل می نماید. محاسبات انجام شده حاکی از آن است که در صورت استفاده از دو معادله نفوذ SCS و Smith-Parlange به علت دارا بودن بیشترین مقدار P-Factor (به ترتیب معادل ۷۸/۰ و ۷۲/۰) و کمترین مقدار ARIL (به ترتیب معادل ۳۹/۰ و ۴۰/۰)، عدم قطعیت کمتری بر خروجی مدل HEC-HMS می گردد. علاوه بر این، روابط مذکور به علت دارا بودن پارامترهای حساس کمتر از کارائی به مراتب بالاتری نسبت به دیگر روشها برخوردار می باشند. برخلاف روشهای مذکور، عدم قطعیت ناشی از کاربرد معادلات نفوذ Initial & Constant و Deficit & Constant برای برآورد هیدروگراف سیلاب نسبتا بالا بوده و درصد کمتری از داده های مشاهداتی در پهنای باند عدم قطعیت ۹۵% قرار می گیرند. تحلیل حساسیت پارامترهای ورودی هر کدام از معادلات نفوذ با استفاده از آماره d روش غیرپارامتریک کلموگراف-اسمیرنوف نیز نشان داد که پارامترهایی که دارای توزیع با شیب زیاد و شکل کشیده ای هستند، به ترتیب دارای عدم قطعیت کم و زیاد می باشند.

کلیدواژه ها:

مدل هیدرولوژیکی ، عدم قطعیت ، الگوریتم GLUE ، روندیابی سیلاب ، بارش موثر