بررسی و تحلیل فرهنگ کورا ارس در حاشیه شرقی زاگرس مرکزی ایران بر اساس داده های لایه نگاری محوطه قلعه سرسختی شازند، استان مرکزی

محوطه ی قلعه سرسختی با وسعت تقریبی ۵/۱ هکتار در داخل روستای سرسختی علیا از توابع شهرستان شازند واقع شده است. این محوطه برای اولین­بار در سال ۱۳۵۶ه.ش شناسایی شد و در سال ۱۳۸۷ عملیات تعیین عرصه و پیشنهاد حریم آن با ایجاد گمانه های مختلف به انجام رسید. با توجه به اهمیت محوطه در مطالعات باستان شناسی منطقه و وجود قطعات مختلف سفال از دوره­های فرهنگی متفاوت در محوطه، برنامه کاوش و لایه نگاری محوطه با هدف شناسایی دوره های فرهنگی آن به ویژهمفرغ قدیم به اجرا درآمد. نتایج به­دست آمده از لایه­نگاری محوطه نشان­دهنده ی وجود آثاری از دوره هایگی جدید، مس سنگی قدیم، میانی، جدید، مفرغ قدیم و جدید، اشکانی، قرون میانی اسلامی و دوره قاجاریه است. یکی از مهم ترینفته های فرهنگی محوطه، قطعات سفالی مربوط به دوره ی مفرغ قدیم (کورا ارس) است که به دلیل ناشناخته بودن این فرهنگ در این بخش از سرزمین ایران، دارای اهمیت باستان شناسی است. یکی از پرسش های اساسی در مطالعه نمونه سفال های کورا ارس محوطه، مشخص کردن چگونگی و نحوه ی حضور اقوام کورا ارسی در منطقه است. به نظر می­رسد اقوام کورا ارسی پس از عبور از دشت فامنین همدان از طریق رودخانه ی قره­چای وارد دشت کمیجان و از آن جا به دشت چراء و سپس شهرستان شازند سرازیر شدند.

کلیدواژه ها:

کورا ارس ، شازند ، رودخانه قره چای ، قلعه سرسختی ، سفال