مطالعه تکنیک های ساخت شیشه از دوران هخامنشی تا تیموری در ایران
محل انتشار: دوفصلنامه هنرهای صناعی ایران، دوره: 5، شماره: 2
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 280
فایل این مقاله در 12 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_HSIK-5-2_012
تاریخ نمایه سازی: 20 اسفند 1401
چکیده مقاله:
براساس اسناد تاریخی و باستان شناسی، شیشه گری از پیشینه تاریخی و هنری پرمایه ای برخوردار است به طوری که از زمان عیلامیان و پس از آن از دوران هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان و از قرون نخستین اسلام تا دوره تیموری، آثار شیشه ای ارزشمندی برجای مانده که مبین ابعاد نوآورانه در زمینه ساخت شیشه و هم چنین تحولات صورت گرفته در این زمینه است. شیشه گران در هر دوره ای از تاریخ، شیوه های مختلفی برای ساخت آثار به کار گرفته اند و بسیاری از این شیوه ها در ادوار بعد ادامه یافته، چنان که تداومی ناگسستنی در شیوه شیشه گری قبل و بعد از اسلام مشهود است. شناخت تاریخ شیشه گری ایران از دوره هخامنشی تا تیموری و بررسی تکنیک های ساخت شیشه، هدف این پژوهش است. بنابراین پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش اصلی است: تکنیک های ساخت شیشه از دوره هخامنشی تا تیموری چگونه بوده و چه تحولاتی را پشت سر گذاشته است؟ روش این تحقیق، توصیفی- تحلیلی بوده و شیوه گردآوری اطلاعات آن، کتابخانه ای است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که قبل از ابداع میله دم، روش های شیشه گری اغلب از شیوه های مورداستفاده در سفالگری و فلزکاری الهام گرفته، ولی ابداع روش دمیدن شیشه در دوره اشکانی، تحولی اساسی در شیشه گری ایران به وجود آورده که باعث جداسازی این هنر از سنت های رایج گذشته شده است. تکنیک های فشردن در قالب، موزاییک شیشه، قالب شنی و میله ای، ریخته گری و موم گمشده ازجمله روش های ساخت آثار شیشه ای قبل از دمش بوده اند. به سبب قابلیت های بسیار این تکنیک هم چون امکان ساخت آثار با فرم های متنوع، ابعاد گوناگون، تعداد بسیار و هم چنین امکان نوآوری در ساخت و تزیین شیشه، دمیدن شیشه در ادوار بعدی موردتوجه واقع شده است. باوجود این که شیوه های شیشه گری به طور ناگهانی مورد تغییر قرار نگرفته اند، اما شیوه های نوینی در طول قرن ها به وقوع پیوسته که باعث رشد و شکوفایی شیشه گری ایران در دوران اسلامی تا حمله مغول شده است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
حسن بلخاری قهی
استاد گروه مطالعات عالی هنر، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
معصومه زمانی سعدآبادی
دانشجوی دکتری تخصصی تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی، گروه مطالعات عالی هنر، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
سمیه اسدی
دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ هنر جهان اسلام، گروه مطالعات عالی هنر، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :