رویدادهای کوهزایی و خشکی زایی در ایران

محمدرضا قاسمی; علی آقانباتی; عبدالله سعیدی

رویدادهای کوهزایی و خشکی زایی در ایران

محل انتشار: فصلنامه علوم زمین، دوره: 33، شماره: 1

سال انتشار: 1402

نوع سند: مقاله ژورنالی

زبان: فارسی

مشاهده: 238

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

دریافت فایل کامل مقاله

صدور گواهی نمایه سازی
من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

https://civilica.com/doc/1625664

شناسه ملی سند علمی:

JR_GSJ-33-1_006

تاریخ نمایه سازی: 16 فروردین 1402

چکیده مقاله:

مقایسه رویدادهای کوهزایی و خشکی زایی ایران با رویدادهایی که در بخش های گوناگون دنیا و در محیط های زمین ساختی متفاوت شناسایی شده اند، سبب نوعی سردرگمی در ادبیات زمین شناسی ایران شده است. ما پس از مرور کوتاه ماهیت فرایندهای کوهزایی شناخته شده در دنیا و بررسی مسئله های در پیوند با مقایسه های یادشده در بالا، تلاش کردهایم با توجه به تاریخچه زمین ساختی بخش های گوناگون ایران، به صورت سامانه ای به توصیف و نام گذاری رویدادهای مهم کوهزایی و خشکی زایی کشور بپردازیم. بیشتر رویدادهای کوهزایی پرکامبرین ایران به علت ناشناس بودن سن و جایگاه زمین ساختی واحدهای سنگی نسبت داده شده به پرکامبرین، با ابهام همراه هستند. پالیوزوییک ایران بیشتر با رویدادهای خشکی زایی همراه بوده است و تنها نشانه رویداد کوهزایی واقعی به کربنیفر پسین در شمال ایران باز می گردد. رویدادهای مهم کوهزایی مزوزوییک و سنوزوییک چهره امروزی زمین ساختی ایران را رقم زده اند. زمین درز تتیس کهن در شمال و مرکز ایران در کوهزاد گرگانی، شکل گیری لبه فعال ایران مرکزی (سنندج-سیرجان) در کوهزاد اکباتانی، فرارانش افیولیت های ایران مرکزی و زاگرس در رویدادهای کرتاسه پسین و برخورد صفحه ایران با کنده هلمند در کوهزایی سیستانی روی دادند. شکل گیری کوهزادهای زاگرس و البرز به ترتیب از الیگوسن و میوسن آغاز شد و دگرریختی ناشی از کوتاه شدگی آنها تا به امروز ادامه دارد.

کلیدواژه ها:

کوهزایی ، خشکی زایی ، زمین شناسی ایران ، رویدادهای زمین ساختی ، رویدادهای جهانی

نویسندگان

محمدرضا قاسمی

پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

علی آقانباتی

سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

عبدالله سعیدی

سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :

آقانباتی، ع.، ۱۳۷۱، معرفی رویداد زمین ساختی کیمرین میانی (ژوراسیک ...
آقانباتی، ع.، ۱۳۸۹، زمین شناسی ایران. چاپ سوم، سازمان زمین ...
افشارحرب، ع.، ۱۳۷۳، زمین‎ شناسی کپه ‎داغ، طرح تدوین کتاب ...
حاجملاعلی، ع.، ۱۳۷۴، نقشه زمین شناسی راور. مقیاس ۱:۱۰۰.۰۰۰، سازمان ...
حقی‎پور، ع.، آقانباتی، ع. و نوایی، ا.، ۱۳۵۵، شرح نقشه ...
زاهدی، م.، ۱۳۷۹، جایگاه گنبدهای نمکی زاگرس بلند در ستون ...
زاهدی، م. و رحمتی، م.، ۱۳۷۹، نقشه زمین شناسی شهرکرد. ...
شهرابی، م.، ۱۳۶۳، جنبش ‎های کوهزایی کالدونین در منطقه گرگان-شاهرود ...
نبوی، م.ح.، ۱۳۵۵، دیباچه‎ ای بر زمین‎ شناسی ایران. سازمان ...
نبوی، م. ح.، ۱۳۶۶، نقشه زمین‎ شناسی سمنان، مقیاس ۱:۱۰۰.۰۰۰ ...
سامانی، ب.، ژویی، چ.، تائو، گ.، و تائو، گ.، ۱۳۷۳، ...
Afshar-Harb, A., ۱۹۹۴. Geology of Kopeh-Dagh region. The Plan for ...
Aghanabati, A., ۱۹۹۲. An introduction to the Mid-Cimmerian (Middle Jurassic) ...
Aghanabati, A., ۲۰۱۰. Geology of Iran. ۳rd Edition, Geological Survey ...
Alavi, M., ۱۹۹۱. Sedimentary and structural characteristics of the Paleo-Tethys ...
Alavi, M., ۲۰۰۴. Regional stratigraphy of the Zagros fold-thrust belt ...
Alavi, M., Vaziri, H., Seyed Emami, K., and Lasemi, Y., ...
Alavi-Naini, M., and Amidi, S.M., ۱۹۶۸. Geology of western parts ...
Annells, R.N., Arthurton, R.S., Bazley, R.A.B., Davies, R.G., Hamedi, M.A.R., ...
Arthurton, R.S., Farah, A., and Ahmed, W., ۱۹۸۲. The Late ...
Azizi, H., Asahara, Y., Mehrabi, B., and Chung, S.L., ۲۰۱۱. ...
Bagheri, S., and Stampfli, G.M., ۲۰۰۸. The Anarak, Jandaq and ...
Ballato, P., Zeilinger, G., Balling, P., Ghassemi, M.R., Heidarzadeh, G., ...
Bates, R.L., and Jackson, J.A., ۱۹۸۰. Glossary of Geology. Second ...
Beamud, E., Vergés, J., Najafi, M., Mouthereau, F., Reza, A., ...
Berberian F., and Berberian M., ۱۹۸۱. Tectono-plutonic episodes in Iran. ...
Berberian, F., Muir, I.D., Pankhurst, R.J., and Berberian, M., ۱۹۸۲. ...
Berberian, M., ۲۰۱۷. Development of geological perceptions and explorations on ...
Berberian, M., and Hamdi, B., ۱۹۷۷. First Discovery of Ordovician ...
Berberian, M., and King, G.C.P., ۱۹۸۱. Towards a paleogeography and ...
Clark, G.C., Davies, R.G., Hamzehpour, B., and Jones, C.R., ۱۹۷۵. ...
Crawford, M.A., ۱۹۷۷. A summary of isotopic age datafor Iran, ...
Dimitrijevic, M.D., ۱۹۷۳. Geology of Kerman region. Geological Survey ofIran, ...
Emami, H., ۲۰۰۸. Foreland propagation of folding and structure of ...
Engalenc, M., ۱۹۶۸. Geologie, geomorphologie, hydrogeologie de la region de ...
Fergusson, C.L., Nutman, A.P. Mohajjel, M., and Bennett, V.C., ۲۰۱۶. ...
Fotoohi Rad, G.R., Droop, G.T.R., and Burgess, R., ۲۰۰۹. Early ...
Ghavidel-Syooki, M., Hassanzadeh, J., and Vecoli, M., ۲۰۱۱. Palynology and ...
Gholami-Zadeh, P., Adabi, M.H., Hisada, K.I., Hosseini-Barzi, M., Sadeghi, A., ...
Haghipour, A., ۱۹۷۴. Etude geologique de la region de Biabanak-Bafq ...
Haghipour, A., Aghanabati, A., and Navaei, I., ۱۹۷۶. Report on ...
Haj-Mola-Ali, A., ۱۹۹۵. Geological Map of Ravar. Scale ۱:۱۰۰.۰۰۰. Geological ...
Hallam, A., ۱۹۹۲. Phanerozoic Sea-Level Changes. NY: Columbia University Press. ...
Hassanzadeh, J., Stockli, D., Horton, B., Axen, G., Stockli, L., ...
Hatzfeld, D., and Molnar, P., ۲۰۱۰. Comparisons of the kinematics ...
Homke, S., Vergés, J., Garcés, M., Emami, and H., Karpuz, ...
Horton, B.K., Hassanzadeh, J., Stockli, D.F., Axen, G.J., Gillis, R.J., ...
ICS, ۲۰۱۳. Chronostratigraphic Chart, v. ۲۰۱۳/۰۱. International Commission on stratigraphy ...
Kargaranbafghi, F., Neubauer, F., Genser, J., Faghih, A., and Kusky, ...
Madanipour, S., Ehlers, T.A., Yassaghi, A., Rezaeian, M., Enkelmann, E., ...
Malekpour-Alamdari, A., Axen, G., Heisler, M., and Hassanzadeh, J., ۲۰۱۷. ...
Moores, E.M., and Fairbridge, R.W., ۱۹۹۷. Encyclopedia of European and ...
Moores, E.M., and Twiss, R.J., ۱۹۹۵. Tectonics. W.H. Freeman, New ...
Nabavi, M.H., ۱۹۷۶. A preface to the geology of Iran. ...
Nabavi, M.H., ۱۹۸۷. Geological Map of Semnan. Scale ۱:۱۰۰.۰۰۰, Geological ...
Neuendorf, K.K.E, Mehl Jr., J.P., and Jackson, J.A., ۲۰۱۱. Glossary ...
Rahmati-Ilkhchi, M., Faryad, S.W., Holub, F.V., Košler, J., and Frank, ...
Rahmati-Ilkhchi, M., Jeřábek, P., Faryad, S.W. , and Koyi, H.A., ...
Ramezani, J., and Tucker, R.D., ۲۰۰۳. The Saghand region, Central ...
Reyre, D., and Mohafez, S., ۱۹۷۲. A first contribution of ...
Ruh, J.B., Hirt, A.M., Burg, J.P., and Mohammadi, A., ۲۰۱۴. ...
Rutten, L.M.R., ۱۹۴۹. Frequency and periodicity of orogenetic movements. Bulletin ...
Ruttner, A., ۱۹۹۱. Geology of the Aghdarband Area (Kopet Dagh), ...
Samani, B., Zhui, C., Tao, G., and Tao, K., ۱۹۹۴. ...
Seyed-Emami, K., and Alavi-Naeini, M., ۱۹۹۱. Bajocian stage in Iran. ...
Shahrabi, M., ۱۹۸۴. The Caledonian orogenic movements in Gorgan-Shahroud region ...
Sheikholeslami, M.R., and Kuhpeyma, M., ۲۰۱۲. Structural analysis and tectonic ...
Stampfli, G.M., ۱۹۷۸. Etudgeologiquegenerale de l’Elbourz oriental au sud de ...
Stille, H., ۱۹۳۶. Present tectonic state of the Earth. AAPG ...
Stocklin, J., Eftekharnezhad, J., and Hushmand-Zadeh, A., ۱۹۷۲. Central Lut ...
Thiele, O., Alavi-Naini, M., Assefi, R., Hushmand-Zadeh, K., Seyed-Emami, K., ...
Tirrul, R., Bell, I.R., Griffis, R.J., and Camp, V.E. ۱۹۸۳. ...
Verdel, C., Wernicke, B.P. Ramezani, J., Hassanzadeh, J., Renne, P.R., ...
Wilmsen, M., Fürsich, F.T., Seyed-Emami, K., Majidifard, M.R., and Taheri, ...
Zahedi, M., ۲۰۰۰. Position of the Zagros salt domes in ...
Zahedi, M., and Rahmati, M., ۲۰۰۰. Geological Map of Shahr-e-Kord. ...
Zanchetta, S., Berra, F., Zanchi, A., Bergomi, M., Caridroit, M., ...
Zanchetta, S., Zanchi, A., Villa, I., Poli, S., and Muttoni, ...
Zanchi, A., Malaspina, N., Zanchetta, S., Berra, F., Benciolini, L., ...

نمایش کامل مراجع