مقایسه وضعیت مراتع دارای طرح با مراتع فاقد طرح (مطالعه موردی: منطقه زرندیه، استان مرکزی)

با توجه به وسعت و اهمیت مراتع کشور و نقش آن در حفظ آب و خاک، تولید علوفه و سایر خدمات زیست محیطی و وجود شواهد دال بر تخریب این منبع خدادادی، لازم است اقداماتی در جهت جلوگیری از تخریب و همچنین بهبود وضعیت آن انجام شود. یکی از مهمترین این اقدامات تهیه و اجرای طرح های مرتع داری می باشد. از این رو به دست آوردن اطلاعاتی مبنی بر اینکه طرح های اجرا شده تا چه حد در جلوگیری از تخریب و بهبود وضعیت مراتع نقش داشته اند، ضروری بنظر می رسد. در این تحقیق، مراتع قشلاقی دارای طرح و فاقد طرح در منطقه زرندیه مورد بررسی قرار گرفتند. بدین منظور، ۱۶ مرتع دارای طرح و ۱۴ مرتع فاقد طرح برای مقایسه بنحوی انتخاب شدند که تمام حالت های مدیریتی (انفرادی، مشاعی با سطوح متفاوت مرتع) در مراتع دارای طرح و فاقد طرح لحاظ شده و از نظر شرایط اقلیمی نیز تا حد امکان مشابه باشند. از این رو، همه مراتع از منطقه مامونیه زرندیه که دارای آب و هوای گرم و خشک است، انتخاب شدند. پس از محاسبه، تعداد ۶۰ پلات در اندازه ۲ مترمربع در نظر گرفته شد. در هر تیپ گیاهی، منطقه ای به عنوان منطقه معرف شناسایی شد و فاکتورهای پوشش تاجی، تولید، تراکم، لاشبرگ، غنای گونه ای، وضعیت و گرایش در زمان آمادگی مرتع مورد اندازه گیری و ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل آماری داده های بدست آمده با استفاده از آزمونt  انجام شد. براساس نتایج بدست آمده اختلاف معنی داری بین مراتع دارای طرح و بدون طرح در بیشتر فاکتورهای مورد ارزیابی مشاهده شد. نتیجه کلی این تحقیق نشان داد که مراتع دارای طرح نسبت به مراتع بدون طرح از وضعیت بهتری برخوردار بودند.

کلیدواژه ها:

طرح مرتع داری ، وضعیت مرتع ، گرایش مرتع ، زرندیه ، استان مرکزی