بررسی اصل سلسله مراتب در معماری ایرانی

وجود نظام رتبه بندی در جایگیری فضاها و عملکردها در معماری ایران برگرفته از اعتقاد به سیر تدریجی در رسیدن به کمال و آماده سازی مخاطب برای رسیدن به هدف ریشه دارد. این سلسله مراتب شامل محرمیت فضا و ارتباط فضاهای باز، نیمه باز و بسته نیز می باشد . سلسله مراتب یکی از اصول اساسی حاکم بر مجموعه ها و اجزاء و پدیده هایی است که یا به طور طبیعی در جهان هستی به عنوان یک کل وجود دارند و یا توسط انسان طراحی و ایجاد می شوند اصل سلسله مراتب نقش بسیار مهمی در تعریف اجزا و کل یک مجموعه ایفا نموده و به آن ها هویت می بخشد. معماری امروز ما بنا به دلایل متعددی در برخی از زمینه ها دچار کمبود و نقص هایی می باشد که در نهایت باعث می شود معماری در جایگاهی که مورد نظر است قرار نگیرد، بنابراین بررسی اصل سلسله مراتب در معماری ایرانی می تواند پاسخگوی خواسته های جامعه امروز باشد. در این مقاله سعی شده است تا با استفاده از روش کتابخانه ای و مطالعه مقالات و متون علمی که به صورت جداگانه به این اصل در بناهای مختلف معماری پرداخته شده است در قالب این مقاله گرد آوری شوند، تا بتوانیم رسیدن به یک چارچوب معماری اصیل و با هویت ایرانی را شناسایی کنیم. هدف دراین مقاله این است که به بررسی اصل سلسله مراتب و تبیین و شناخت این اصل در فضاهای مختلف معماری از جمله بناهای مذهبی مانند مساجد و بناهای غیر مذهبی مانند بازار ها ، خانه ها به صورت خلاصه بپردازیم ،زیرا ضرورت دارد که معماران در طراحی اصل سلسله مراتب را به عنوان یکی از اصول اثر گذار در طراحی معماری خود بدانند . نتایج تحقیق نشان می دهد که اصل سلسله مراتب به عنوان یکی از اصول اثر گذار در طراحی و اینکه رعایت این اصل باعث خوانایی کاربران آن محیط می شود.

کلیدواژه ها:

معماری ، معماری ایرانی ، سلسله مراتب ، خوانایی