تحلیل نشانه شناختی مجموعه پوسترهای جشنواره هنر مقاومت با تکیه بر دو محور جانشینی و همنشینی نشانه ‎ها

تجلی انقلاب اسلامی، تحولاتی را در هنر و فرهنگ به­همراه­ داشت. این تحولات زمینه ظهور نمادها و نشانه­های خاص با روابط ساختاری متفاوت در آثار هنری بوده­است. پوسترهای جشنواره هنر مقاومت، یکی از عرصه­های شکل­گیری نمادها و نشانه­های متاثر از انقلاب­اسلامی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی ساختاری محورهای جانشینی و همنشینی نشانه ها و نیز انواع روابط وابسته به آن ها در برخی­از پوسترهای جشنواره هنر مقاومت است. پژوهش­حاضر با این پرسش آغاز شده است که روابط نشانه­های دیداری و نوشتاری در پوسترهای­ مقاومت برمبنای محورهای جانشینی و همنشینی چگونه قابل تحلیل است؟ روش ­تحقیق، توصیفی­-تحلیلی است و شیوه­گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای و اسنادی از طریق یادداشت برداری و تصویرخوانی است. روش تجزیه و تحلیل داده ها کیفی است. نوع تحقیق از نظر هدف، بنیادی است. نتایج تحقیق نشان می دهد، عناصر بصری در برخی پوسترهای جشنواره هنر مقاومت، مانند نوع نوشتار، رنگ متن، زمینه و المان های دیگر از منظر نشانه شناختی،گویای بیداری اسلامی است. فرم ها و نقش مایه ها با توجه به محورهای جانشینی در روابط متضاد، قیاسی و تطبیقی مشاهده می شود و در محورهای همنشینی، روابط متوالی، مکانی و مفهومی بین­نشانه­ها، ارتباط معناداری برای رسیدن ­­به آگاهی پدید­آورده است. در این آثار نظام­ همنشینی، ترکیب افزایشی عناصر را در ­پی ­دارد و در محور­ جانشینی، حذف برخی نشانه­ها، به­تاکید ­بر نشانه حاضر منتهی می­شود و ازطریق رابطه غیابی، معنای نهایی نشانه­ها تفسیر می ­گردد.

کلیدواژه ها:

نشانه شناختی ، پوستر ، جشنواره هنر مقاومت ، رابطه جانشینی ، رابطه همنشینی