نیاز به خدمات تسهیلگر درطبقه بندی و بازیابی منابع کتابخانه های عمومیویژه منابع کودکان

هدف: در پژوهش حاضر، رو، های بازیابی آسان منابع کتابخانه ای برای کاربران به ویژهگروه سنی کودکان در کتابخانه های عمومی که با رده بندی دیویی سازمان دهی شده اند،بررسی شده است.روش: این پژوهش به صورت توصیفی−تحلیلی اجرا شده است. توصیفی به سبب شناختدقیق طرح های طبقه بندی، مزایا و معایب، و تحلیلی به علت بررسی و شناخت عوامل موثردر طرح مسئله مورد نظر است. گرد آوری اطلاعات در این پژوهش با مشاهده به صورتدقیق و هدفمند انجام گرفته و مطالعات کتابخانه ای نیز با بررسی کتاب ها و مقاله های مرتبطصورت گرفته است.یافته ها: بر اساس مشاهدات صورت گرفته در تمامی بخش های کتابخانه، بررسی دقیقرده بندی مورداستفاده، بررسی گستر، های ایجاد شده برای رفع کاستی های رده بندی دیوییو همچنین توجه به کیفیت بازیابی منابع، نشانگر این مسئله بود که اهمیت کاربر و آسودگی او در دسترسی و بازیابی منابع در کتابخانه های عمومی مورد غفلت واقع شده است.همچنین طبق اطلاعات به دست آمده از میزان امانت کاربران کتابخانه های عمومی و تعدادامانت بالای گروه سنی کودکان نسبت به سایر گروه های سنی و توجه به کاستی های رده بندیدیویی و همچنین مشکلاتی که این گروه سنی و والدین آنها در بازیابی منابع دارند به ارائهخدماتی تسهیلگر در راستای بازیابی منابع نیاز است تا امکان جانمایی درست منابع، سهولتدر بازیابی و امانت بیشتر اتفاق افتد.نتیجه گیری: با توجه به اینکه نمی توان یک باره رده بندی در کتابخانه های عمومی را تغییر داد ونیاز مبرم به اصلاح شیوه های دسترسی و بازیابی منابع برای کاربران است، به ویژه کاربرانیکه در مقطع سنی خردسالان و کودکان بوده و توانایی خوانش کمتری نسبت به سایریندارند؛ بر این اساس، ضروری است که با تدوین شیوه های تسهیلگر برای کمک بهبازیابی بهتر و سریع تر منابع کتابخانه اقدام شود. دراین بین می توان از شیوه هایی کاربردیهمچون طبقه بندی تصویری بانضمام راهنمای بالای قفسه ها، پارتیشن بندی قفسه ها،استفاده از قفسه های رنگی متناسب با گروه های سنی، راهنمای تصویری همراه با شرحرده ها، راهنمای رده بندی موضوعی و گروه سنی با استفاده از لیبل های عطف رنگی،راهنمای گروه سنی با استفاده از لیبل عطف رنگی، راهنمای تصویری و... نام برد کهکتابخانه ها با توجه به شرایط بخش کودک، میزان تجهیزات، بودجه و خلاقیت کتابدارمی توانند از این رو، ها بهره گرفته و بهترین شیوه را برای سهولت در بازیابی این منابع به کارگیرند. همچنین اهتمام مراجع ذی ربط در ترویج عوامل تسهیلگر در رده بندی هایکتابخانه ای می تواند به بروز خلاقیت کتابداران در ارائه شیوه های نو برای طبقه بندی وبازیابی منابع کتابخانه ها منجر شود. اطلاع رسانی سریع، انتقال بهتر مفاهیم، سهولتدسترسی به منابع، آمادگی ذهنی مخاطب در ورود به بخش و راهنمایی بهتر، همگی ازویژگی های استفاده از رو، های یاد شده است.اصاالت/ارزش: در این پژوهش برای نخستین بار کاستی های رده بندی های کتابخانه ای دربازیابی منابع آن بررسی علمی شده است که اگر موردتوجه قرار گیرد این نگاه علمیمی تواند موجب بروز خدمات بهتری در تمام بخش های کتابخانه و منشا تحولات کاربردیارزشمندی شود.

کلیدواژه ها:

طبقه بندی ، رده بندی دیویی ، کتابخانه عمومی ، کودکان ، خدمات تسهیلگر