عوامل مرتبط با احساس شادکامی سالمندان

چکیده   زمینه و هدف: احساس شادکامی از ضروری­ترین خواسته­های فطری و نیازهای روانی بشر به شمار می­رود که به دلیل تاثیرات عمده در سالم­سازی و بهسازی جامعه، همواره ذهن انسان را به خود مشغول نموده است. پژوهش حاضر در پی آن است تا به بررسی میزان شادکامی سالمندان شهر ایلام و عوامل مرتبط با آن بپردازد.   روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه توصیفی – مقطعی بود که با استفاده از طرح همبستگی پیش­بینی کننده انجام شد. نمونه پژوهش ۳۷۰ نفر از سالمندان شهر ایلام بودند که به شیوه تصادفی منظم انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز در سال ۱۳۹۳ به وسیله پرسشنامه متشکل از سه بخش جمع آوری شد. بخش اول فرم مشخصات فردی؛ بخش دوم پرسشنامه پژوهشگر ساخته سنجش متغیرهای پرخاشگری، راهبردهای انطباق، سرمایه اجتماعی، جهت­گیری مذهبی، محرومیت نسبی و از خودبیگانگی؛ و بخش سوم، پرسشنامه شادکامی آکسفورد (فرم ۲۹ سوالی). اطلاعات جمع­آوری شده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس F و همچنین تبیین رگرسیونی چند مرحله­ای در نرم افزار spss نسخه ۱۸ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.   یافته­ها: نتایج نشان داد که پاسخگویان از میزان شادکامی متوسطی (۵۳/۹۲) برخوردار بوده­اند و همبستگی بین عوامل مرتبط سرمایه اجتماعی ) ۴۵۷/۰ (r= ، میزان درآمد ) ۳۴۴/۰ (r= و سازگاری ) ۲۷۵/۰ (r= با متغیر احساس شادکامی، مستقیم، و در سطح حداقل ۹۵ درصد معنی­دار است (۰۵/۰ ˂ p ). از سوی دیگر رابطه متغیرهای از خودبیگانگی ) ۴۸۴/۰- (r= ، پرخاشگری ) ۳۹۹/۰- (r= و محرومیت نسبی ) ۳۲۵/۰- (r= با شادکامی در سطح حداقل ۹۵ درصد معنی­دار (۰۵/۰ ˂ p ) ، اما معکوس بود و ارتباط معنی داری بین شادکامی و جهت­گیری مذهبی مشاهده نشد. نتایج تحلیل رگرسیونی گام به گام نشان می­دهد که متغیرهای میزان درآمد، سرمایه اجتماعی و پرخاشگری تقریبا ۴۹ درصد ) ۴۹/۰ (r ۲ = ، از تغییرات متغیر احساس شادکامی را تبیین نموده­اند (۰۰/۰ ˂ p ) . نتیجه­گیری کلی: با توجه به نتایج و در نظر گرفتن روند رو به رشد جمعیت سالمندان در این شهر، پیشنهاد می­شود راهکارهای مناسب در جهت تقویت عوامل مثبت و تعدیل عوامل منفی مرتبط با احساس شادکامی در این جمعیت اعمال شود.

کلیدواژه ها:

Happiness ، Social capital ، Agreeableness ، Aggression ، Elderly ، شادکامی ، سرمایه اجتماعی ، سازگاری ، پرخاشگری ، سالمند