اثرات افشانه کردن جیبرلین(GA۳) بر ویژگی های رشدی و عملکرد اسانس گیاه زینتی- دارویی اسطوخودوس(Lavandula officinalis Chaix.)

به منظور بررسی اثرات افشانه کردن اسید جیبرلیک بر ویژگی­های رشدی و محتوا و عملکرد اسانس گیاه زینتی _ دارویی اسطوخودوس  (Lavandula  officinalis Chaix.)آزمایشی در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با ۴ تکرار و ۵ تیمار انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل غلظت­های مختلف اسید جیبرلیک (۱۰۰ میلی گرم در لیتر=  T۲،  ۲۰۰ میلی­گرم در لیتر=   T۳و۳۰۰ میلی گرم در لیتر=T۴) و تیمار پاششی حاصل از قرص جیبرلین ((T۵ به علاوه تیمار شاهد (T۱) بود. اسانس شاخساره و گل آذین با استفاده از کلونجر استخراج و عملکرد آن در اندام­های فوق الذکر بر حسب میلی­لیتر به متر مربع محاسبه گردید. نتایج نشان دادند بیشترین محتوا و عملکرد اسانس در تیمار ۳۰۰ میلی­گرم در لیتر اسید جیبرلیک بدست آمد. وزن تر و خشک برگ­ها و ساقه در تیمار ۳۰۰ میلی گرم در لیتر بیشترین مقدار بود. از لحاظ وزن­تر و خشک گل­آذین اختلاف بین تیمارها معنی­دار بود و بیشترین مقدار در تیمار شاهد مشاهده گردید. از نظر تعداد گیاهان گل دهنده اختلاف معنی­داری بین تیمارها دیده شد و بیشترین تعداد گیاهان گل دهنده مربوط به تیمار ۳۰۰ میلی گرم در لیتر اسید جیبرلیک بود. ارتفاع گیاهان نیز در تیمار ۳۰۰ میلی گرم در لیتر اسید جیبرلیک به حداکثر رسید. بنابراین افزایش غلظت اسید جیبرلیک به عنوان تنظیم کننده رشد گیاهی تا ۳۰۰ میلی­گرم هم باعث افزایش محتوا و هم عملکرد اسانس اسطوخودوس گردید.  ۴۳: Q
`-_ ]] >   Baher  ZF, Mirza M, Ghorbanli M and RezaiiMB, ۲۰۰۲. The influence of water stress on plant height, herbal and essential oil yield and composition in Saturja hortensis L. Flovour and Fragrance Journal, ۱۷: ۲۷۵ – ۲۷۷. Bannayan M, Nadjafi F, Azizi M, Tabrizi L and Rastgoo M, ۲۰۰۸. Yield and seed quality of Plantago ovata and Nigella sativa under different irrigation treatments. Industrial Crops and Products, ۲۷: ۱۱–۱۶. Baricevic D, Umek A, Kreft S, Maticic B and Zupancic A, ۱۹۹۹. Effect of water stress and nitrogen fertilization on the content of hyoscyamine and scopolamine in root of deadly nightshade (Atropa belladonna). Environmental Botany, ۴۲: ۱۷ – ۲۴. Bryant JP, Chapin III, FS and Klein DR, ۱۹۸۳. Carbon / nutrient balance of boreal plants in relation to vertebrate herbivory. Oikos, ۴۰: ۳۵۷ – ۳۶۸. Charles DJ, Joly RJ and Simon JE, ۱۹۹۰. Effect of osmotic stress on the essential oil content and composition of peppermint. Phytochemistry, ۲۹ (۹): ۲۸۳۷ – ۲۸۴۰. Charles D, Simon J and Widrelechner M, ۱۹۹۵. Characterization of essential oil of fruits of Anethun graveolens L. Journal of Essential Oil Research, ۷: ۱ – ۱۱. Gershenzon J, ۱۹۸۴. Changes in levels of plant secondary metabolites under water and nutrient stress. In: B.N. Timmermann, C. Steelink, and F.A. Leowus, (eds.), Phytochemical adaptation to stress, Plenum Press, New York., pp.۲۷۳ – ۳۲۰. Herms DA and Mattson WJ, ۱۹۹۲. The dilemma of plants: To grow or defend. Quart. Rev. Biol. ۶۷: ۲۸۳ – ۳۲۵. Hornok L, ۱۹۸۰. Effect of nutrition supply on yield of dill (Anethun graveolens L.) and its essential oil content. Acta Horticulture, ۹۶: ۳۳۷. Houpalahti R, Lahtinen R, Hiltunen R and Laskso I, ۱۹۹۸. Studies on the essential oil of dill  herb (Anethun graveolens L.). Flavour and Fragrance Journal, ۳ (۳): ۱۲۱. Kruger H and Hammer K, ۱۹۹۶. A new chemotype of  Anethun graveolens L. Journal of Essential Oil Research, ۸ (۲):  ۲۰۵. Letchamo W and Gosselin A, ۱۹۹۶. Transpiration, essential oil glands, epicuticular wax and morphology of Thymus vulgaris are influenced by light intensity and water supply. Journal of Horticultural Science, ۷۱ (۱): ۱۲۳ – ۱۳۴. Lorio PL, ۱۹۸۶. Growth - differentiation balance: A basis for understanding southern pin beetle-tree interaction. Forest Ecology Management, ۱۴: ۲۵۹ – ۲۷۳. Mahram G, Kadry H, Thabet C, Olem N, Azizi M, Shiff J, Wong L and Liv N, ۱۹۹۲. GC/MS analysis of volatile oil of fruits of Anethun graveolens L. International Journal of Pharmacognoy, ۳۰ (۲): ۱۳۰. Rhizopoulous S and Diamatoglon S, ۱۹۹۱. Water stress induced diurnal variations in leaf water relations, stomatal conductance, soluble sugars, lipids and essential oil content of Origanum majorana L. Journal of Horticultural Science, ۶۶ (۱): ۱۱۹ – ۱۲۵. Simon JE, Bubenheim RD, Joly RJ and Chares DJ, ۱۹۹۲. Water stress induced alteration in essential oil content and composition of  sweet basil. Journal of Essential Oil Research. ۴: ۷۱ – ۷۵. Tuomi J, Niemela P, Haukioja E and Neuvonen S, ۱۹۸۴. Nutrient stress an explan- at ion for plant anti - herbivore responses to defoliation. Oecologia, ۶۱: ۲۰۸–۲۱۰.

کلیدواژه ها:

اسانس ، اسطوخودوس ، اسید جیبرلیک ، رشد رویشی