کانی شناسی و شناخت پروتولیت گنایس های شمال دریاچه ی سد زاینده رود، شمال شهرکرد (پهنه ی سنندج – سیرجان)

گنایس های حاشیه­ی شمالی دریاچه­ی سد زاینده­رود از نظر ساختار زمین­شناسی در پهنه­ی زمین­ساختی سنندج – سیرجان قرار گرفته است. این گنایس ها همراه با توده های متابازیت و مرمرهای فنژیت دار بخشی از واحدهای فشار بالای همتافت دگرگونی شمال شهرکرد را تشکیل می دهند. از نظر کانی شناسی این سنگ ها دارای کوارتز، گارنت، فنژیت، بیوتیت، فلدسپار قلیایی، آلبیت، تورمالین و روتیل به همراه دانه­های زیرکن هستند. به منظور شناخت خاستگاه آذرین (ارتو) یا خاستگاه رسوبی (پارا) این گنایس ها، از شواهدی نظیر روابط صحرایی (تناوب واحدهای سنگی وابسته به گنیس های مورد بررسی)، کانی شناسی و از شواهد ژئوشیمیایی نظیر نمودار P۲O۵/TiO۲ در مقابل MgO/CaO، مقادیر نیگلی ‍c در برابر al-alk، ti و al-alk، فراوانی Cr و Ni استفاده شدند که تمامی شواهد دال بر وجود پروتولیت رسوبی (پارا) برای گنیس های مورد بررسی است. مجموعه­ی کانی شناسی یک پروتولیت رسوبی (پاراگنایس) را نشان می دهد. ترکیب شیمیایی سنگ خاستگاه، حاصل از منابع آذرین فلسیک پوسته­ای تکامل یافته است که در نمودار Cr در مقابل Ni نمونه­ها تماما در گستره­ی اواخر آرکئن تا بعد از آرکئن قرار گرفته­اند. شواهد بدست آمده (بویژه شواهد ژئوشیمیایی) نشان می دهند که این سنگ­ها برخلاف آنچه قبلا ارتوگنایس­هایی با سن اوایل نئوپروتروزوئیک تصور شده، دارای خاستگاه رسوبی هستند. پروتولیت این سنگ ها در موقعیت زمین­ساختی حاشیه­ی فعال قاره­ای یا حوزه­ی پشت کمان تشکیل شده است.

کلیدواژه ها:

Niggli values ، paragneisses ، back-arc basin ، active continental margin ، north Shahrekord metamorphic complex ، Sanandaj-Sirjan Zone. ، مقادیرنیکلی ، پاراگنایس ، حوضه ی پشت کمان ، حاشیه ی فعال قاره ، همتافت دگرگونی شمال شهرکرد ، پهنه ی سنندج - سیرجان.