سنگ شناسی و ژئوشیمی توده ی گرانیتوئیدی مشیر آباد (جنوب قروه-کردستان)

توده­ی گرانیتوئیدی مشیرآباد بخشی از توده­های نفودی زون سنندج – سیرجان را تشکیل می­دهد و به­صورت کشیده و طویل با روند شرقی – غربی رخنمون دارد. بر اساس مشاهدات صحرایی و ویژگی­های کانی­شناسی، این مجموعه متشکل از سه واحد اصلی دیوریت، گرانودیوریت و گرانیت است که با نفوذی­های اندک گابروئی همراه است. بررسی­های کانی­شناسی و ژئوشیمیایی نشان می­دهند که سنگ­های این مجموعه از نوع I، آهک- قلیایی و از نظر درجه اشباع از آلومینیوم(ASI)  متاآلومین تا کمی پرآلومین تشکیل شده است. روندهای تغییرات اکسیدهای عناصر اصلی، کمیاب و کمیاب خاکی نمونه­های بخش­های مختلف این توده حاکی از پیوستگی طیف ترکیب سنگی و خویشاوندی آن­هاست. روندهای تغییرات در نمودارهای عناصر سازگار و ناسازگار در برابر یکدیگر نشان می­دهند، و از نوع تبلور جدایشی است. نمودارهای عنکبوتی چندعنصری این نمونه­ها نشان دهنده­ی تهی­شدگی آن­ها از عناصر Ta، Nb، P و Ti و غنی­شدگی آن­ها از عناصر Ce، K، Th، Rb و Ba است. غنی­شدگی نمونه­ها از LILE و تهی­شدگی آن­ها از HFSE بیانگر ماگماتیسم متاآلومین نوع I قوس­های آتشفشانی (VAG) است. پایین بودن نسبت­های Al۲O۳/(FeOtotal + MgO + TiO۲)  و (Na۲O + K۲O)/(FeO + MgO + TiO۲) و شواهد ژئوشیمی عناصر نادر خاکی و عناصر کمیاب، نشان می­دهند که خاستگاه ماگمای اولیه از پوسته­ی زیرین و طی یک حاشیه­ی ورقه­ی همگرا ایجاد شده است. نمودارهای مختلف جدایش محیط زمین­ساختی نیز حاکی از نفوذ این گرانیتوئید در یک محیط وابسته به قوس آتشفشان در حاشیه­ی فعال قاره­ای است که با توجه به پیشینه­ی زمین­شناسی منطقه، با فرورانش پوسته­ی اقیانوسی نئوتتیس به زیر ایران مرکزی همراه بوده است.

کلیدواژه ها:

geochemistry ، granitoid ، Sanandaj-Sirjan ، I type ، lower crust ، volcanic arc ، ژئوشیمی ، گرانیتوئید نوع I ، سنندج - سیرجان ، آهکی- قلیایی ، حاشیه فعال قاره ای.