بررسی پتانسیل استحصال آب باران در حوزه های آبخیز شهری (مطالعه موردی: شهر مشهد)

از آنجا که باران جزء پاکترین منابع آب موجود در طبیعت است، چنانچه رواناب حاصل از آن جمع آوری و مورد استفاده قرار گیرد، علاوه بر صرفه جویی در مصرف آب شهری، بهره بردارن در مدیریت منابع آب سهیم می شوند. تعیین و برآورد حجم رواناب، خصوصا در محدوده سطوح آبگیر شهری، از پارامترهای اصلی می باشد که به علت نبود یا کمبود آمار و اطلاعات، برآورد این پارامترها غالبا با استفاده از روش های تجربی صورت می گیرد که معمولا برای مناطق دیگر توسعه یافته و بدون واسنجی و ارزیابی از کارایی لازم برخوردار نمی باشند. در این تحقیق که در محل ساختمان شماره ۲ مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی به اجرا در آمده است، با نصب باران نگار و لیمنوگراف در داخل مخزن جمع آوری کننده رواناب ناشی از بارندگی، در مدت اجرای طرح اقدام به ثبت و اندازه گیری مقادیر همزمان بارش و رواناب شده است. با استفاده از تجزیه و تحلیل های آماری لازم، مقادیر ضریب رواناب و حجم رواناب ناشی از بارندگی به ازای مقادیر متفاوت عمق و شدت بارندگی بعد از هر واقعه بارش تعیین گردیده است. بر اساس نتایج این تحقیق ضریب رواناب در وقایع منجر به بارندگی به طور متوسط برای فصل بهار ۵۲/۰، برای فصل پاییز ۵۹/۰ و برای فصل زمستان ۶۰/۰ می باشد. بیشترین مقدار متوسط رواناب تولید شده مربوط به فصل زمستان می باشد. به طور متوسط پتانسیل رواناب تولید شده از یک هکتار سطح آسفالت خیابان های محدوده مورد مطالعه، در هریک از فصول پاییز، زمستان و بهار حدود ۲۰۰ متر مکعب می باشد.

کلیدواژه ها:

Rainwater harvesting ، precipitation ، runoff coefficient ، urban watersheds ، استحصال آب باران ، بارش ، ضریب رواناب ، آبخیز شهری