آزمون فرضیه زیست محیطی کوزنتس در کشورهای منطقه MENA (کاربرد اقتصاد سنجی فضایی)

بررسی رابطه بین درآمد سرانه و میزان انتشار سرانه گازهای گلخانه ای که در ادبیات اقتصاد محیط زیست به فرضیه زیست محیطی کوزنتس معروف است در دهه های اخیر همواره مورد توجه اقتصاددانان واقع شده و بخش عمده ای از مطالعات تجربی را به خود اختصاص داده است. در مطالعات تجربی آزمون فرضیه زیست محیطی کوزنتس فرض می شود میزان انتشار سرانه کشورها تحت تأثیر تغییرات درآمد سرانه سایر کشورها قرار نمی گیرد. در حالیکه به نظر می رسد تغییر درآمد سرانه در یک کشور منجر به تغییر در انتشار گازهای گلخانه ای در کشورهای دیگر شود. در این راستا در این مطالعه سعی شده است با بهره گیری از مدل مختلط- خودرگرسیون فضایی در داده های تابلویی به آزمون فرضیه زیست محیطی کوزنتس در گروه کشورهای منطقه منا طی سالهای 2009-1990 پرداخته شود. نتایج حاصل از برآورد مدل دلالت بر این دارد که متغیر لگاریتم درآمد سرانه تأثیر مثبت و مجذور لگاریتم درآمد سرانه نیز تأثیر منفی و معنی دار بر انتشار سرانه گاز دی اکسید کربن در کشورهای مورد بررسی دارد. علاوه بر این متغییر تأثیر یا وابستگی فضایی نیز تأثیر مثبت و معنی دار بر انتشار گاز دی اکسید کربن داشته که نشان می دهد با افزایش میزان مجاورت و همسایگی کشورها، انتشار گاز دی اکسید کربن در این قبیل کشورها افزایش می یابد. لذا به عنوان نتیجه گیری کلی از نتایج به دست آمده می توان بیان کرد که منحنی زیست محیطی کوزنتس و وجود اثرات فضایی برای گروه کشورهای مورد مطالعه تأیید می شود.

کلیدواژه ها:

منحنی زیست محیطی کوزنتس ، رهیافت خودرگرسیونی فضایی در داده های تابلویی ، کشورهای منطقه منا