تعیین بهترین تاریخ کاشت و برداشت ارقام منتخب چغندرقند در شرایط اقلیمی استان ایلام (کشت پاییزه)

به منظور مقایسه، تعیین پتانسیل و سطح سازگاری رقمهای مختلف چغندرقند (Beta vulgaris L.) در تاریخ های کاشت و برداشت متفاوت، آزمایشی از پاییز سال های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴در مزرعه اتکا دهلران به مدت دو سال به اجرا درآمد. در سال اول، آزمایش به صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در سال دوم آزمایش به صورت کرت های دو بارخردشده درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال دوم انجام شد. در سال اول عامل اصلی شامل ۱۵ رقم (سزیرا، گیادا، آنتک، مراک، پالما، سوپریما، سیلوتا، اسپارتاک، نکسوس، جاکا، ویکو، لوانته، آزابا، شریف و شاهد حساس) در تاریخ کاشت ۱۰ مهرماه و عامل فرعی شامل تاریخ برداشت (۲۵ فروردین و ۱۰ اردیبهشت) بود. در سال دوم عامل اصلی شامل پنج رقم گزینش شده از سال اول (آنتک، آزابا، سیلوتا، اسپارتاک و رقم داخلی شریف و شاهد حساس)، عامل فرعی شامل سه تاریخ کاشت (۲۵ شهریور، ۱۰ مهر و ۲۵ مهر) و عامل فرعی فرعی شامل سه تاریخ برداشت (۲۵ فروردین، ۱۰ اردیبهشت و ۲۵ اردیبهشت) بودند. صفات عملکرد ریشه، درصد قند، عملکرد قندناخالص، عملکرد شکرسفید، میزان سدیم، پتاسیم و نیتروژن مضره ریشه و ضریب استحصال مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس در سال اول نشان دادکه بین ارقام از لحاظ صفات مورد بررسی اختلاف معنی داری وجود دارد. با توجه به صفات مورد ارزیابی، از بین ۱۵ رقم مورد مطالعه و بر اساس میزان مقاومت به بولتینگ، رقم های آنتک، آزابا، سیلوتا، اسپارتاک و رقم داخلی شریف نسبت به سایر ارقام دارای برتری بودند، بنابراین در غربال گیری جهت ادامه آزمایش در سال دوم، این ارقام انتخاب شدند. در سال دوم نیز بین ارقام از لحاظ صفات مورد بررسی اختلاف معنی داری وجود داشت به نحوی که بیشترین عملکرد ریشه در سال دوم مربوط به رقم شریف (۸۳/۳۲ تن در هکتار) بود. بالاترین میزان درصد قندناخالص و درصد قند قابل استحصال مربوط به رقم سیلوتا به میزان ۱۷/۲۹ درصد و ۱۴/۶۸ درصد بود.

کلیدواژه ها:

بولتینگ ، درصد قند قابل استحصال ، کشت پاییزه ، عملکرد ریشه