تحلیل فصلی بودن سیلاب های حدی در حوضه دریاچه ارومیه با استفاده از آمار دایره ای

از پیامدهای مهم تغییرات اقلیمی روی سیلاب های حدی تغییر در فراوانی، زمان ظهور آن ها و مقدار آن ها است. در این پزوهش، تحلیل فصلی سیلاب های حدی حوضه دریاچه ارومیه با بکارگیری داده های ۱۴ ایستگاه هیدرومتری انجام شده است. این کار با استفاده از روش نوین آمار دایره ای در دوره آماری ۲۰۱۹-۲۰۰۳ انجام شد. یکنواختی زمان وقوع رویدادهای حدی با دو روش ریلیه و کایپر در سه سطح معنی داری ۱/۰، ۰۵/۰ و ۰۱/۰ مورد آزمون قرار گرفت. از روش تخمین گر شیب سن اصلاح شده برای تخمین شیب خط روند زمان وقوع رویدادهای حدی استفاده شد. نتایج آزمون کایپر حاکی از عدم وجود یکنواختی در زمان وقوع رخدادهای حدی سیلاب بود. معلوم شد که در منطقه، دو فصل سیلابی متمایز شامل الف) اواخر اسفند تا اواسط اردیبهشت (S۱) و ب) اواسط شهریور تا اوایل آذر (S۲)وجود دارد. میانه شاخص قدرت فصلی رویدادها برابر با ۶۹۵/۰= r ̅ بود. پس از تفکیک سال به دو فصل مورد اشاره، این رقم برای فصل اول ۹/۰ و برای فصل دوم ۷۸/۰ بدست آمد. قدرت فصلیS۱ در دو بخش غربی و شرقی دریاچه ارومیه مشابه بود، ولی در فصل S۲ بخش غربی دریاچه ارومیه قدرت فصلی بیشتری نسبت به بخش شرقی آن داشت. بطور میانگین، روند تغییرات زمان وقوع رخدادها در فصلS۱ در ۴۰٪ ایستگاه ها منفی بود و ۶۰٪ بقیه روند مثبت داشتند. این رقم برای فصل S۲ بترتیب ۱۱٪ برای روند نزولی و ۷۸٪ برای روند صعودی حاصل شد.

کلیدواژه ها:

قدرت فصلی ، آمار جهت دار ، تخمین گر سن اصلاح شده ، ریلیه ، کایپر