براورد تاثیرهای محیط زیستی تولید محصول های کشاورزی در سبد غذایی ایرانیان

تامین امنیت غذایی یکی از مهمترین نگرانی های جهانی و از محورهای اصلی سیاست گذاری ها در مقیاس ملی و جهانی است. امنیت غذایی و تغذیه سالم به عنوان مهمترین نیاز انسان و عاملی برای رشد و توسعه اقتصادی جامعه های انسانی بشمار می رود. بخش کشاورزی بواسطه تامین مواد غذایی مورد نیاز کشور از اهمیت راهبردی برخوردار است و برای تامین امنیت پایدار این بخش باید اقدام های توسعه ای متناسب انجام­ شود. از سوی دیگر، تولیدهای کشاورزی تاثیرهای چشمگیری بر محیط­زیست دارد. بنابراین، لازم است تامین سبد غذایی افراد ضمن حفظ اصول پایداری دارای کمینه تاثیرهای محیط­زیستی باشد. در پژوهش حاضر، از روش ارزیابی چرخه زندگی برای ارزیابی تاثیرهای محیط زیستی سبد غذایی ایرانیان استفاده شد. محصول های مورد بررسی در این سبد دربرگیرنده گوشت قرمز، گوشت سفید، برنج، شیر، روغن نباتی، تخم مرغ، سیب زمینی، پیاز، گندم، شکر، لوبیا، پرتقال، سیب، چای، گوجه فرنگی و انواع سبزی بود. نتایج نشان داد که بیشترین بار محیط زیستی مربوط به فراورده های دامی (به ترتیب گوشت مرغ و گوشت گوساله) می باشند. پس از آن، تولید گندم (نان و ماکارونی) بیشترین بار محیط زیستی را داشته است و روغن نباتی نیز در جایگاه بعدی قرار دارد. پس از شناسایی محصول های با بار محیط زیستی، دو طرح برای کاهش تاثیرهای آن ها ارایه شده است، یکی تغییر سبد غذایی و تشکیل سبد غذایی مطلوب با در نظر گرفتن مبحث های محیط زیستی و دیگری افزایش کارایی سیستم های تولیدی و کاهش هدررفت ها در مرحله های مختلف زنجیره تولید تا مصرف، که سیاست گذاران باید اقدام های عملی آن را پایه ریزی کنند.

کلیدواژه ها:

امنیت غذایی ، تولید پایدار ، گرمایش جهانی ، محیط زیست