تاثیر گونه های مختلف قارچ میکوریزا در تغییرات فیتو هورمونی سویا (Glycine max L.) با کاربرد انواع قارچ کش های نانو، بیولوژیک و شیمیایی

به منظور بررسی واکنش قارچ های میکوریزا به انواع قارچ کش و تغییر تعادل هورمونی گیاه سویا (Glycine max L.)، آزمایشی در سال زراعی ۸۸-۱۳۸۷ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار با دو عامل شامل انواع قارچ کش ها در چهار سطح: شیمیایی، نانوسیلور، بیولوژیک (Bacillus subtilis) و عدم مصرف، سه گونه قارچ میکوریزا شامل G. mosseae، G. etunicatum و G. intraradices و عدم مصرف به عنوان شاهد انجام گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده، دو عامل قارچ کش وگونه های قارچ میکوریزا تاثیر معنی دار بر میزان هورمون های جیبرلین، اکسین و سیتوکنین و درصد کلونیزاسیون ریشه نشان دادند (۰۱/۰p≤). اثر متقابل قارچ کش و میکوریزا در تغییر هورمون ها نیز معنی دار (۰۱/۰p≤) بود. در تلقیح سویا با هر سه گونه قارچ های میکوریزا اکسین، جیبرلین و سیتوکنین افزایش قابل توجهی نسبت به شاهد نشان دادند. درصدکلونیزاسیون نیز با تلقیح گونه G. intraradices نسبت به شاهد ۳۳/۳۵ درصد افزایش یافت. با کاربرد انواع قارچ کش ها سطح هورمون ها کاهش معنی دار در مقایسه با شاهد نشان داد. کاربرد باکتری Bacillus subtilis به عنوان قارچ کش بیولوژیک، سبب کاهش کلونیزاسیون ریشه به میزان ۱۲/۴۴ درصد در مقایسه با شاهد شد. با کاربرد هر یک از انواع قارچ کش ها و تلقیح توام با گونه های مختلف قارچ میکوریزا، غلظت هورمون ها کاهش یافت. که ناشی از اثر سوء قارچ کش ها بر همزیستی میکوریزایی است. با این وجود، گونه intraradices G. بیشترین مقاومت را در برابر قارچ کش بیولوژیک نشان داد و سطح سیتوکنین در این ترکیب تیماری نسبت به تیمار تلقیح این گونه وعدم مصرف قارچ کش دو درصد افزایش داشت. مقدار هورمون های اکسین، جیبرلین و سیتوکنین با تلقیح گونه G. etunicatum و مصرف قارچ کش بنومیل به ترتیب با ۵۸/۵۳، ۶۳ و ۲۳/۸۵ درصد کاهش در مقایسه با تیمار تلقیح این گونه و عدم مصرف قارچ کش در پایین ترین سطح بود. با کاربرد قارچ کش نانو سیلور، گونه G. mosseae حساسیت بیشتری را در مقایسه با دو گونه دیگر نسبت به این قارچ کش نشان داد. در کل، سنتز فیتوهورمون ها در گیاه که به واسطه همزیستی با قارچ میکوریزا تحریک می گردد، تحت تنش کاربرد قارچ کش ها به شدت کاهش یافت.

کلیدواژه ها:

اکسین ، جیبرلین ، سیتوکنین ، کلونیزاسیون ، نانو سیلور