مقایسه اثر بخشی الگوی مشورت رفتاری مشترک و درمان مبتنی بر رابطه والد-کودک در کیفیت خواب دانش آموزان دارای نقص توجه /بیش فعالی .

زمینه و هدف: مشکلات خواب در دانش آموزان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش فعالی یک چالش قابل توجه برای والدین و  معلمان است؛ لذا هدف از پژوهش حاضر مقایسه ی اثربخشی الگوی مشورت رفتاری مشترک (CBC) و درمان مبتنی بر رابطه والد-کودک  (CPRT) در کیفیت خواب دانش آموزان دارای اختلال نقص توجه/بیش فعالی (ADHD) بود. روش پژوهش: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. بدین منظور از والدین داوطلب دانش آموزان مراجعه کننده به مرکز مشاوره روزبه ماندگار تهران، مصاحبه نیمه ساختاری با هدف دارا بودن سلامت جسمانی، تحت درمان نبودن، عدم مصرف دارو توسط کودک و عدم دریافت مشاوره در حوزه فرزندپروری از دیگر مراکز مشاوره گرفته شد و جهت تشخیص  ADHDاز پرسشنامه علائم مرضی کودکان CSI۴  استفاده شد. همچنین پرسشنامه شاخص کیفیت خواب پیتسبورگ (PSQI)  نیز اجرا شد. از بین کسانی فرزند آن ها دارای اختلالADHD  بودند و همچنین وضعیت بدی در کیفیت خواب داشتند، ۴۵  نفر برای شرکت در پژوهش انتخاب و بطور تصادفی در گروه های ۱۵ نفره به صورت دو گروه آزمایش و یک گروه گواه جاگماری شدند. گروه های آزمایشی هر هفته یک جلسه ی ۱ ساعته و به مدت ۱۰ هفته تحت آموزش قرار گرفتند در حالی که گروه گواه هیچ آموزشی دریافت نکرد. برای تحلیل داده ها از آزمون آماری تحلیل واریانس آمیخته و نرم افزار  SPSS-۲۳ استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد در هر دو گروه کیفیت خواب افزایش داشته است اما در مقایسه اثربخشی دو گروه، تفاوت معناداری وجود داشت  (p<۰.۰۵)و الگوی  CBC موثر تر بود و در پیگیری چهار ماهه مشخص شد CPRT ماندگاری بیشتری دارد. نتیجه گیری: یافته­های این پژوهش نشان داد لذا می توان از هر دو روش جهت افزایش کیفیت خواب دانش آموزان دارای اختلال  ADHDاستفاده کرد.

کلیدواژه ها:

conjoint behavioral counseling model ، parent-child relationship training based on games ، sleep quality ، attention deficit/hyperactivity disorder ، الگوی مشورت رفتاری مشترک ، درمان مبتنی بر رابطه والد-کودک ، کیفیت خواب ، اختلال نقص توجه/بیش فعالی