اثر سیستم های مختلف خاکورزی بر صفات مرتبط با عمکرد و کیفیت دانه ارقام نخود پاییزه (Cicer arietinum L.)

اهداف: این مطالعه به منظور بررسی اثر روشهای مختلف خاکورزی شامل حفاظتی و مرسوم بر صفات مرتبط با عملکرد و کیفیت دانه چند رقم نخود پاییزه اجرا گردید.مواد و روش ها: آزمایش بصورت اسپلیتپلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ اجرا شد. روشهای خاکورزی شامل خاک ورزی مرسوم، خاک ورزی کاهشی و بدون خاکورزی به عنوان فاکتور اصلی و ارقام نخود (عادل، آرمان، هاشم، منصور، آزاد، آزکان، آکسو و گوکسو) به عنوان فاکتور فرعی لحاظ شدند. یافته ها: در بین صفات مورد بررسی تنها وزن صددانه به طور معنی داری تحت تاثیر سیستم های خاک ورزی و اثر متقابل خاک ورزی و رقم قرار گرفت. بالاترین وزن صددانه (۴۲ گرم) در رقم آکسو تحت سیستم بدون خاک ورزی به دست آمد، در صورتی که کمترین مقدار این صفت در هر سه سیستم خاک ورزی در ارقام آرمان و هاشم ثبت شد. با وجود این، اثر رقم بر صفات وزن صددانه، تعداد غلاف در بوته، شاخص برداشت، شاخص تلاش زادآوری و درصد پروتئین دانه معنی دار بود. بالاترین شاخص برداشت (۴۷ درصد) در رقم عادل و بیشترین میزان پروتئین دانه (۱۹ درصد) در رقم منصور مشاهده شد.نتیجه گیری: به طور کلی، یافته های این پژوهش نشان داد، عملکرد نخود و صفات مرتبط با آن (به استثنای وزن صددانه) و نیز کیفیت دانه به طور معنی داری تحت تاثیر روش های خاک ورزی قرار نگرفتند. بین ارقام مورد بررسی نیز از نظر عملکرد دانه تفاوت معنی داری دیده نشد، اگرچه اختلاف بین آن ها از نظر برخی از صفات مرتبط با عملکرد و نیز درصد پروتئین دانه معنی دار بود.

کلیدواژه ها:

بهره وری از بارش ، بی خاک ورزی ، پروتئین دانه ، خاک ورزی رایج ، شاخص تلاش زادآوری ، کم خاک ورزی