تاثیر پرایمینگ بذر با کیتوزان بر ویژگی های جوانه زنی و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی در گیاهچه های برنج (Oryza sativa) تحت تنش شوری

به منظور بررسی تاثیر پرایمینگ بذر با کیتوزان بر ویژگی های جوانه زنی و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی در گیاهچه های برنج تحت شرایط تنش شوری آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در دانشگاه محقق اردبیلی در سال ۱۴۰۰ انجام شد. تیمارها شامل چهار سطح شوری (صفر، ۵۰، ۱۰۰ و ۱۵۰ میلی مولار) و چهار سطح کیتوزان (صفر، ۲۵/۰، ۵۰/۰ و ۷۵/۰ درصد وزنی- حجمی) بود که همه در اسید استیک یک درصد حل شده بودند. نتایج نشان داد که تنش شوری موجب کاهش سرعت جوانه زنی، درصد جوانه زنی، طول ریشه چه، ساقچه و گیاهچه، وزن تر و خشک ریشه چه و ساقچه، شاخص طولی و وزنی بنیه بذر گردید. ولی، پرایمینگ بذر با کیتوزان سبب کاهش تاثیر شوری و بهبود این صفات گردید. البته، مقایسه میانگین ها نشان­دهنده آن بود که بین سطوح کیتوزان اختلاف معنی داری وجود داشت، به ­نحوی که بیش ترین مقدار صفات از کاربرد کیتوزان ۷۵/۰ درصد و کم ترین آن از عدم کاربرد کیتوزان حاصل گردید. شوری میانگین مدت جوانه زنی افزایش داد، به طوریکه بیش ترین آن (۳۶۷/۰ روز) از شوری۱۵۰ میلی مولار و کم ترین سرعت جوانه زنی در تیمار کیتوزان ۷۵/۰ درصد (۱۰۱/۰ روز) مشاهده شد. و بیش ترین ضریب آلومتری (۴۵۲/۰) در پرایمینگ با کیتوزان ۲۵/۰ درصد و شوری ۱۵۰ میلی مولار مشاهد گردید. فعالیت آنزیم کاتالاز، پراکسیداز و سوپراکسید دیسمیوتاز در پرایمینگ با کیتوزان ۷۵/۰ درصد و شوری۱۵۰ میلی مولار به ترتیب ۴۰، ۳۵ و ۳۱ درصد نسبت به شاهد (آب­مقطر) و بدون شوری بیش تر بود. هم چنین، شوری فعالیت آنزیم آمیلاز را کاهش داد. به طوری که، کم ترین آمیلاز ( mg g-۱ FW min-۱۴۰۰/۶) در شاهد (آب­مقطر) و شوری ۱۵۰ میلی مولار به دست آمد. نتایج نشان داد تیمار بذر با کیتوزان ۷۵/۰ درصد با تحریک آنزیم های آنتی اکسیدانی و خنثی سازی رادیکال­های آزاد می تواند اثرات مضر تنش شوری بر برخی صفات در گیاهچه برنج را کاهش داده و رشد گیاهچه را بهبود بخشد.

کلیدواژه ها:

Chitosan ، Hidro Priming ، Priming ، Rice ، Sodium chloride ، برنج ، پرایمینگ ، کلرید سدیم ، کیتوزان ، هیدروپرایمینگ