ارائه الگوی مدیریت جامع مبتنی بر شاخص های خدمات بوم سازگان در حوزه آبخیز زاینده رود.

حوزه آبخیز از بوم سازگان های مختلف تشکیل و به عنوان واحد انجام مطالعات مدیریت جامع در نظر گرفته می شود. مدیریت جامع با شناسایی فرآیندهای مخرب در جهت بهبود خدمات بوم سازگان عمل می کند. با توجه به فشار مضاعف بر بوم سازگان های مختلف و تخریب آن ها، کارشناسان و محققان در تلاش هستند به منظور حفظ بوم سازگان ها، یک الگوی مدیریتی جامع برای سلامت آبخیز ها ارائه دهند. از طرفی، بعضی از فشارهای وارد بر بوم سازگان ها در وضعیت کنونی قابل مشاهده است. اما تعدادی از فشارها هستند که به تازگی پدیدار می شوند و اثرات آن ها در وضعیت منابع طبیعی ممکن است مدت ها طول بکشد تا نمود پیدا کند. بنابراین شناسایی این فشارها و پیشران ها و اثرات آن ها برای ارائه راهکارهای عملیاتی بهینه ضروری است. در همین راستا، به منظور کاهش فشار و بهبود شرایط حوزه آبخیز زاینده رود طرح ها و مطالعات مختلفی صورت گرفته است. حوزه آبخیز زاینده رود در منطقه مرکزی ایران از مناطقی است که دارای مسئله ناپایداری منابع آب است. در واقع، تنش آبی و خسارات محیط زیستی جبران ناپذیری که به حوزه آبخیز زاینده رود و کشور وارد شده است، سلامت حوزه آبخیز را به خطر و انجام پژوهش حاضر را توجیه می کند. لذا، پژوهش حاضر با تبیین نقشه راه کلی، به دنبال بهبود وضعیت سلامت حوزه آبخیز زاینده رود و رسیدن به یک تصمیم مدیریتی مناسب است. در واقع، این الگو می تواند به عنوان هسته اصلی و الگوی بنیادی در مدیریت جامع حوزه های آبخیز به کار گرفته شود. اهداف و راهکارهای پیشنهادی، مسیر مدیریت درست در حوزه آبخیز زاینده رود را تعیین می کند. هم چنین، ذی نفعان می توانند با توجه به ترجیحات و شرایط موجود، اقدامات و فعالیت هایی را به صورت مشارکتی برنامه ریزی و اجرا نمایند.

کلیدواژه ها:

Integrated management model ، Zayandeh- roud watershed ، Ecosystem services ، Strategic ، Participatory approach ، Watershed health