آنالیز و توجیه اقتصادی احداث بند خاکی جهت مدیریت رواناب شهری به منظور استفاده در فضای سبز (مطالعه موردی: منطقه ۲۲ تهران)

مدیریت رواناب در مناطق شهری توسعه یافته و مستعد سیل یکی از دغدغه های مهم در مدیریت شهری می باشد. اجرای روش های استحصال رواناب، می تواند ضمن کاهش خطر سیل، جهت مصارف غیر شرب نیز مورد توجه قرار گیرد. منطقه ۲۲ شهرداری تهران یکی از مراکز مهم جمعیتی است که توسعه شهر در آن با سرعت فزاینده­ای رو به رشد است. افزایش سطوح نفوذناپذیر و مجاورت این حوضه شهری با دو حوضه آبخیز کن و وردیج زمینه وقوع سیل را در این منطقه مساعد نموده است. در این تحقیق با توجه به توپوگرافی خاص منطقه روش سازه­ای سد خاکی جهت استحصال قسمتی از رواناب حوضه و استفاده از آن جهت آبیاری بخشی از فضای سبز منطقه پیشنهاد گردیده است و در نهایت در راستای توجیه پروژه، آنالیز اقتصادی در شرایط قبل (وضعیت کنونی) و بعد از استحصال رواناب (ایجاد سد خاکی) انجام گرفته است. بر اساس نتایج، مناسب ترین مکان احداث سد، پشت تپه های پارک چیتگر تشخیص داده شد و حجم پیشنهادی سد، بر اساس تامین نیاز آبی پارک ­جنگلی چیتگر، خرگوش­دره و باغ­ملی گیاه­شناسی که در نزدیکی مکان پیشنهادی سد واقع شده اند حدود ۰۰۰/۷۷۵/۹ مترمکعب برآورد گردید که این سیستم استحصال رواناب، ضمن تامین نیاز آبی ۷/۴۹ درصد از مساحت فضای سبز منطقه (معادل ۶۶/۹ کیلومترمربع از مساحت فضای­ سبز منطقه)، قادر است دبی اوج سیل با دوره ­بازگشت ۱۰۰ سال و حتی بیشتر را نیز کنترل کند. همچنین آنالیز سود و هزینه پروژه نشان داد هزینه­ها در وضعیت کنونی ۵۵/۱ برابر (معادل ۸۴۰/۸۹۲/۰۱۱/۴ ریال در سال) بیش از زمان استفاده از سیستم استحصال رواناب می باشد.

کلیدواژه ها:

هیدرولوژی شهری ، استحصال رواناب ، فضای سبز ، بند خاکی ، آنالیز اقتصادی