نقش شیطان در تحقق شرور اخلاقی از دیدگاه فخر رازی

از نظر فخر رازی شیطان با روش کلی وسوسه، از طریق راه هایی همچون تزیین، وعده دهی باطل، آرزو افکنی، سحر و ...، باعث جهت دهی اراده انسان در انجام شرور اخلاقی می شود. از نظر او شیطان گاه در قالب بشر متمثل می شود و گاه مستقیما با قوای باطنی به ویژه قوای وهم و خیال مرتبط می گردد و از طریق وسوسه خواطر شیطانی را به انسان القا می کند. خواطر شیطانی باعث غفلت انسان شده و با پدید آوردن وارونگی معرفتی اراده او را از مسیر درست منحرف می سازند. او معتقد است عواملی همچون خروج مزاج عقل از اعتدال، ضعف قوه حافظه، استعانت از قوای شهوت و غضب... از جمله عوامل اثرگذار در پذیرش خواطر شیطانی و عواملی همچون استعاذه، حکمت، عبودیت، امداد ملائکه و ... از جمله موانع پذیرش این گونه خواطر هستند. هدف این مقاله یافتن پاسخ به مسئله شر به عنوان مسئله ای جدید در دوره معاصر از خلال دیدگاه فخر رازی است. برای استخراج دیدگاه فخر رازی از روش تفسیر متن و برای بازسازی دیدگاه او در مواجهه با مسئله شر از روش تحلیلی استفاده شده است.

کلیدواژه ها:

فخر رازی ، شیطان ، شرور اخلاقی ، وارونگی معرفتی ، مفاتیح الغیب.