وضعیت تولید محصولات ارزآور زعفران و پسته و اثرات آن در خانوارهای روستایی (مطالعه موردی: دهستان رشتخوار)

برخی از محصولات ارزآور با توجه به ویژگی­های خاص خود، امکان گسترش و تولید در محدوده های جغرافیایی خاصی را دارند که با توجه به قیمت بالای آنها، فرصت های ویژه ای را برای خانوارهای ساکن در آنها به وجود خواهند آورد. در این راستا، زعفران و پسته به عنوان دو نوع از مهم­ترین محصولات ارزآور کشاورزی استان خراسان رضوی، نقش بسیار مهمی را در بین محصولات کشاورزی این استان ایفا می نماید. هدف تحقیق حاضر، بررسی وضعیت تولید زعفران و پسته و اثرات آن در حانوارهای روستایی ساکن در دهستان رشتخوار می باشد. این پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی انجام گردیده است. مطالعات میدانی تحقیق، در سطح روستا و خانوار صورت گرفته است. در این راستا، در این راستا، وضعیت تولید و اثرات زعفران و پسته در  ۳۸۳ خانوار زعفران کار و پسته کار ساکن در ۲۶ روستای این دهستان مورد بررسی قرارگرفت. جمع­آوری داده­ها براساس شاخص­های انتخابی و با استفاده از پرسشنامه های روستا و خانوار انجام شده است. برای تجزیه و تحلیل داده­ها نیز از تحلیل های آماری و نرم افزارهایTOPSIS، SPSS و ArcGIS استفاده گردید. نتایج تحقیق موید آن است که مقاومت در برابر شوری آب و مطلوبیت شرایط آب و هوایی برای کشت پسته در کنار زعفران، در افزایش سطح زیر کشت پسته در خانوارهای مورد مطالعه تاثیرگذار بوده است. همچنین نتایج نشان می دهد، روستاهایی که از سطح زیر کشت و تولید بیشتری برخوردار می باشند، اثرات درآمدزایی این محصولات در مقایسه با روستاهای دیگر بیشتر است. از سویی دیگر، درآمدزایی این محصولات ارزآور موجبات مهاجرت معکوس و بازگشت خانوارهای روستایی از شهرها شده است.

کلیدواژه ها:

زعفران ، پسته ، تولید ، اثرات محصولات ارز آور ، دهستان رشتخوار