بررسی مخاطرات ناشی از حفاری بخش آبرفتی تونل انتقال آب کانی سیب

حفاری زمین نرم همواره با چالش هایی همراه است که منتج به بروز مخاطرات گوناگون می شود. راهکارهایی برای تقلیل یافتن اثرات این مخاطرات وجود داشته که این روشها نیز خود گاها سبب بروز مخاطره ثانویه می گردند. در همین راستا پژوهش حاضر به بررسی دو مخاطره ناشی از حفاری بخش آبرفتی تونل انتقال آب کانی سیب که در ۹ کیلومتری جنوبشرقی شهرستان نقده به طول تقریبی ۳۵ کیلومتر، جهت انتقال ۶۴۶ میلیون مترمکعب آب در سال از سد کانی سیب به دشت نقده و حوضه آبریز دریاچه ارومیه طراحی شدهاست ، می پردازد. بررسی تاثیر حفاری بر چشمه های اطراف با استفاده از دو مدل TIS و DHI انجام پذیرفت ، نتایج نشان می دهد که اکثر چشمه های موجود در منطقه تحت تاثیر حفاری تونل قرارگرفته اند، این موضوع در محاسبات دو مدل مورد اشاره بالا نیز بارز می باشد. همچنین برای تعیین علل تخریب پوشش بتنی تونل در بخش آبرفتی از تکنیک تداخل سنجی راداری برای اندازهگیری جابه جایی با هدف ایجاد سیستم پایش دائمی فرونشست زمین در محدوده مورد مطالعه استفاده شدهاست . در جهت نیل به هدف مذکور، مجموعه داده ماهوارهای سنتینل -۱ در مسیر پایین رو، در بازه زمانی اجرای طرح خشکه اندازی (۲۰۲۰ الی ۲۰۲۱) به جهت بررسی میزان جابه جایی زمین مورد استفاده قرارگرفت . پردازش تصاویر راداری نشان دهنده حداقل و حداکثر میزان جابه جایی در محدوده به ترتیب ۰۳/۰- و ۱۶/۰ متر در سال می باشد. مقدار نشست محاسبه شده قابل ملاحظه بوده و می توان گفت که ناشی از عدم توجه به عواقب خشکه اندازی در بخش آبرفتی و بررسی نکردن اثر کاهش تراز آب بوده، که سبب شکست سگمنت ها نیز شدهاست . بنابراین پیشنهاد می شود که حتما در مطالعات پایه و بلندمدت تاثیر مخاطرات مورد بررسی قرارگیرد.

کلیدواژه ها:

مخاطرات زمین شناسی مهندسی ، تونل کانی سیب ، کاهش آبدهی چشمه ها ، فرونشست زمین ، دریاچه ارومیه