طراحی الگوی پیش بینی قیمت برنج (رویکرد خودرگرسیون برداری)

با توجه به اهمیت برنج و سهم عمده مصرف آن در سبد خانوار، سیاست­گذاری صحیح جهت کنترل قیمت آن در بازار، نقش عمده ای در رفاه و امنیت غذایی خانوارها خواهد داشت. ازاین رو، بررسی روند قیمتی و ارائه پیش بینی های قیمتی این محصول، حائز اهمیت است. در همین راستا، هدف مطالعه حاضر، ضمن شناسایی متغیرهای اثرگذار و بررسی تاثیر آن ها بر قیمت برنج، ارائه پیش بینی­های برون­ نمونه­ای (۱۴۰۲:۰۳-۱۴۰۲:۱۲) با استفاده از مدل خودرگرسیون برداری (VAR) است. تخمین دو مدل برای برنج ایرانی خزر و برنج خارجی تایلندی؛ استفاده از داده های به روز و ماهانه؛ و همچنین پیش بینی قیمت دو برنج فوق از نوآوری های مطالعه حاضر است. بر اساس تحلیل هم­انباشتگی یوهانسون- جوسیلیوس، وجود رابطه بلندمدت بین متغیرها تایید شد. سپس، روابط بلندمدت و کوتاه­مدت (VECM) برآورد و ضریب جمله تصحیح خطا برای مدل های اول و دوم به ترتیب برابر ۳۰۰/۰- و ۳۰۹/۰- تخمین زده شده که هر دو در سطح ۱ درصد معنی دار هستند. در ادامه، مطابق نتایج توابع واکنش آنی، شوک ایجاد شده در نرخ ارز و قیمت کالای جانشین در مدل اول، و قیمت کالای جانشین و شاخص قیمت جهانی در مدل دوم، بیش از سایر متغیرها بر نوسانات قیمت برنج های خزر و تایلندی موثر بوده­اند. در نهایت، پیش بینی های برون نمونه­ای (با دو سناریو ارزی) برآورد شد که مطابق نتایج معیارهای ارزیابی پیش­بینی، مدل­های تحقیق به خوبی توانسته اند پیش­بینی هایی از روند قیمتی برنج های ایرانی و تایلندی ارائه دهند.

کلیدواژه ها:

پیش بینی قیمت ، برنج ایرانی خزر ، برنج خارجی تایلندی ، مدل VAR