امکان جایگزینی درآمد مالیاتی با درآمد نفت مطالعه موردی ایران

در قالب تئوریهای اقتصاد متعارف، مالیات اصلیترین منبع درآمد دولتهاست.مالیاتها از ابزارهای سیاستهاای مالی دولت هستند که از مهمترین ارکان هر نظام مالی تلقی میشوند. در ایران فروش نفت عمدهترین منبع درآمدی دولت به حساب می-آید. به دلایل مختلف از جمله، نوسانهای قیمتی نفت و از دست رفتن یک ذخیره ملی با ارزش، این روش قابل تایید نیست و این مساله که باید سیستم مالیاتی کشور اصلاح گردد تا جایگزین مناسبی برای تامین مخارج دولت باشد، اجتناب ناپذیر به نظر میرسد. مطالعهی حاضر به بررسی روابط فوق در ایران با در نظر گرفتن دادههای دورهی 1387-1357 ایران پرداخته است. در -این خصوص، این فرضیات آزمون شده است که افزایش درآمد مالیاتی کشور، کاهش در درآمد نفتی را نمیتواند جبران کند، واین که افزایش درآمد مالیاتی تاثیری بر کاهش کسری بودجه نخواهد داشت. بدین منظور از برآورد یک سیستم معادلات همزمان به روش رگرسیونهای به ظاهر نامربتط )روش SUR ( استفاده شده است. نتایج حاصل از تخمین نشان میدهد که توجه بیشتر دولت به درآمدهای مالیاتی، کاهش درآمدهای نفتی و جایگزینیدرآمدهای مالیاتی در سیستم درآمدی دولت، میتواند وابستگی بیش از حد اقتصاد ایران را به درآمد نفتی کاهش دهد. همچنین در بلند مدت این درآمدهای مالیاتی هستند که بیشترین اثر را بر کاهش کسری بودجه دولت میگذارند

کلیدواژه ها:

کسری بودجه ، درآمد مالیاتی ، درآمد نفت ، تولید خالص داخلی ، مخارج دولت ، کل درآمدهای دولت