بررسی اثر کم آبیاری بر عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه مرزه (.Satureja hortensis L) در شهرستان کرمان

به منظور بررسی اثر کم آبیاری بر عملکرد و اجزاء عملکرد مرزه در شهرستان کرمان آزمایشی به صورت اسپلیتپلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. پلات های اصلی شامل کم آبیاری در سه سطح(عرف منطقه، 80 درصد عرف منطقه و 60 درصد عرف منطقه) بود. داده های حاصله با نرم افزار آماری Mstat-c تجزیه، و مقایسه میانگین ها با استفاده از آزمون چنددامنه ای دانکن انجام گردید. تعداد روز تا آغاز گلدهی، ارتفاعبوته، تعداد شاخه در بوته، طول و عرض برگ، وزن هزاردانه، وزن تر و خشک بوته، وزن خشک برگ و ساقه دربوته، تعداد دانه در بوته، سطح تاج پوشش، درصد اسانس RWC ،LWP ،WUEe ،WUEb، عملکرد تر،عملکرد بیولوژیک، و عملکرد اقتصادی صفات مورد بررسی در این تحقیق بودند. نتایج نشان داد که تنش رطوبتی(کم آبیاری) بر تمامی صفات مورد مطالعه در تمامی مراحل بررسی تأثیر معنیداری داشت. با افزایش تنش خشکیاز عملکرد وزن تر و ماده خشک مرزه کاسته شد، به طوری که با کاهش 20 و 40 درصدی آبیاری، به ترتیب به میزان 11/9 و 55/7 درصد از وزن تر و 13/8 و 56 درصد از مقدار ماده خشک گیاه مرزه کاسته گردید. با افزایش تنش بر درصد اسانس گیاه مرزه افزوده شد؛ بهطوری که با کاهش 40 درصدی میزان آبیاری، معادل 56/6 درصد بر بازده اسانس نسبت به تیمار شاهد اضافه گردید. نتایج نشان داد با افزایش تنش رطوبتی از کارآیی مصرف آب (WUE) نیز کاسته شد؛ به طوری که بیشینه و کمینه آن به ترتیب از تیمار شاهد و تیمار شدیدترین تنش، معادل 1/29 و 0/56 کیلوگرم بر مترمکعب به دست آمد. با توجه به نتایج تحقیق، توصیه می شود جهت تولید بالاتر عملکرد تر و خشک گیاه مرزه از آبیاری مناسب (عرف منطقه) و جهت تولید اسانس از کاهش 40 درصدی میزان آبیاری استفاده شود.

کلیدواژه ها:

کم آبیاری ، مرزه ، آبیاری ، عملکرد