کاربرد روش GODS در ارزیابی آسیب پذیری آبخوان شهرستان کیار

یکی از روش های مدیریت کیفی منابع آب زیرزمینی، ارزیابی پتانسیل آلودگی است که با توجه به آن می توانحریم کیفی منابع آب زیرزمینی را تعیین و مدیریت مناسبی جهت کاربری اراضی مرتبط با آبخوان اعمال کرد. با توجه به اینکه شغل اکثر ساکنان شهرستان کیار کشاورزی، دامداری و باغداری می باشد و درواقع اقتصاد این شهرستان وابسته به وجود آب کافی و عاری از آلودگی است؛ پتانسیل آلودگی آب زیرزمینی در این منطقه بررسی شده است. در این تحقیق برای ارزیابی پتانسیل آلودگی آب زیرزمینی از روش GODS در محیط ArcGIS استفاده شده است. درروش GODS از چهار پارامتر؛ نوع آبخوان آب زیرزمینی (G)، منطقه غیراشباع بالای آبخوان (O)، عمق تا سطح آب زیرزمینی (D) و نوع بافت خاک (S) برای ارزیابی آسیب پذیری استفاده می شود. با وزن دهی و رتبه بندی و تلفیق چهار لایه فوق، شاخص GODS برای کل منطقه بین 0/1 تا 0/8 برآورد گردید. نتایج مدل نشان داد که 91/7 درصد از بخش های جنوبی و شمال شرقی و به صورت پراکنده در مرکز شهرستان در معرض آسیب پذیری زیاد (وسعتی برابر با 84/49 کیلومترمربع) و خیلی زیاد (45/63 کیلومترمربع) بودند و 92/06 درصد شهرستان شامل بخش بزرگی (1512/4 کیلومترمربع) از قسمت های جنوب شرقی و شمال غربی و نواحی مرکزی آسیب پذیری کمتری داشتند. با توجه به اهمیت آب در اقتصاد مردم ساکن شهرستان کیار و نتایج حاصل از مدل، برای محدوده های دارای آسیب پذیری بالا تعیین حریم های کیفی برای انواع کاربری اراضی و یا تغییر کاربری ضروری به نظر می رسد.

کلیدواژه ها:

سفره ی آب زیرزمینی ، پتانسیل آلودگی ، شهرستان کیار ، مدل GODS ، سیستم اطلاعات جغرافیایی