اخلاق فناوری اطلاعات و بازشناسی قلمرو حریم خصوصی خانواده ایرانی اسلامی

فناوری اطلاعات به عنوان یکی از علوم نوظهور و به مثابه بستری مناسب برای ارتباطات فردی و اجتماعی و همچنین تبادل اطلاعات مختلف به شمار می آید. از دیگرسو، حریم خصوصی، قلمروی از زندگی هر فرد است که انتظار معقول دارد دیگران بدون رضایت او وارد آن نشوند و یا دست کم به اطلاعات آن قلمرو دسترسی نداشته باشند . همچنین اخلاق، عنوان شاخه ای از علوم انسانی است که در آن از ارزش خوی و رفتار آدمی بحث می شود؛ به طوری که بحث از نگرشی تاریخی بر کشف عوامل و علل طبیعی خوی و رفتار نیست؛ بلکه مطالعه آن هاست از این حیث که هر یک در نظام ارزشی معین، از چه جایگاهی برخوردارند. به باور پژوهش گران، از ورود فناوری اطلاعات به ایران حدود ربع قرن می گذرد؛ بر این اساس، خانواده ایرانی اسلامی به عنوان یک جامعه قابل اعتنا، بر مبنای مولفه های ملی و دینی در برابر این بستر فراگیر ارتباطی و پدیده نوین اطلاعاتی، از خود واکنش های متفاوتی نشان می دهد که علاوه بر حوزه IT و برخی گرایش های علوم انسانی مانند حقوق و جامعه شناسی و روان شناسی و سیاست؛ از منظر فلسفی و اخلاقی، موضوعی درخور واکاوی است. با امکان دسترسی کاربران به بسیاری از وسایل پیشرفته که قادر به جمع آوری، ضبط و نگه داری حجم انبوهی از اطلاعات مربوط به حریم خصوصی هستند،مجال این تحقیق فراهم می آید که اخلاق فناوری اطلاعات تا چه میزان در پاسداشت حریم خصوصی به عنوان یک ارزش اخلاقی و مورد قبول عرف دینی و نه لزوما یک اصل حقوقی، در جوامع جهانی و به ویژه خانواده های ایرانی اسلامی کوشیده است پژوهش پیش رو کوشیده تا با روش توصیفی تحلیلی و بر مبنای داده های نظری به پرسش مذکور پاسخی روشن دهد. نتیجه آن که با ورود فناوری اطلاعات در جوامع جهانی و کشف اطلاعات محرمانه ای که به آسانی در معرض رهگیری و نظارت دیگران قرار می گیرد؛ به طوری که شخص دیگری غیر از دریافت کننده پیام می تواند به آن اطلاعات دسترسی داشته و از مفاد آن آگاهی یابد؛ جامعه ایران و خانواده های ایرانی اسلامی نیز به جهت پیشینه زمانی اندک مواجهه با این پدیده، از آسیب های مختلف آن برکنار نبوده و به رغم بازشناسی قلمرو حقوقی این زمینه و تدوین منشور حقوق شهروندی و نیز سند راهبردی نطام جامع فناوری اطلاعات ج.ا.ایران، همچنان تعریفی کاربردی از مفهوم حریم خصوصی اخلاق محور، وجود ندارد.

کلیدواژه ها:

اخلاق فناوری اطلاعات ، حریم خصوصی ، خانواده ایرانی اسلامی ، ارزش های اخلاقی ، اطلاعات و ارتباطات