سازوکارهای ایجادکننده ی قابلیت بازیابی در بتن آسفالتی

امروزه بسیاری از پژوهشگران به دنبال راهکارهایی برای کاهش اثرات خرابی ها مخصوصا ترک خوردگی بر عملکرد و سرویس دهی روسازی های آسفالتی می باشند. در این میان، مطالعه ی قابلیت بازیابی در بتن آسفالتی بسیار موردتوجه واقع شده است به طوری که تلاش های زیادی برای فعال کردن و تقویت این قابلیت توسط فناوری های نوین نگهداری مانند گرمایش القایی در حال انجام است. با این وجود، لازم به یادآوری است که بازیابی ویژگی های مکانیکی در بتن آسفالتی یک مسیله پیچیده است، چراکه بازیابی می تواند به عنوان نتیجه ی رخ دادن پدیده های مختلفی مانند خودترمیمی و یا برگشت پذیری ریزساختارها در قیر مشاهده گردد. در همین رابطه، به طور سنتی واژه خودترمیمی برای تمام پدیده هایی که منجر به بازیابی می شوند در نظر گرفته شده و در بسیاری از مطالعات بازیابی ناشی از پدیده های برگشت پذیر به عنوان پدیده ی خودترمیمی تلقی شده است. پدیده خودترمیمی همان بازیابی آسیب ها (ترک ها) در اثر شکل گیری مجدد پیوند های مولکولی گسیخته شده بوده که نهایتا منجر به بهبود نسبی سختی و مقاومت می شود. درعین حال، پدیده های برگشت پذیر به علت بازآرایی شبکه های مولکولی در طول باربرداری (یا دوره های استراحت) می توانند در برخی از ویژگی ها مانند سختی بازیابی ایجاد کنند. در این یادداشت فنی قابلیت بازیابی در بتن آسفالتی با به کارگیری دیدگاه های پدیده شناختی مورد بحث قرارگرفته است. در همین راستا، عوامل ایجاد کننده بازیابی در قیر یعنی پدیده ی خودترمیمی و پدیده های برگشت پذیر مانند تیکسوتروپی و گرمایش را معرفی و سازوکارهای هریک بررسی شده است. درواقع، تفکیک و فهم عمیق از پدیده هایی که موثر بر قابلیت بازیابی در بتن آسفالتی هستند می تواند برای دستیابی به تحلیل های دقیق تر نتایج آزمایش های مکانیکی (به ویژه خستگی) و طراحی واقع بینانه تر روسازی کمک نماید.

کلیدواژه ها:

بتن آسفالتی ، بازیابی ، خودترمیمی ، برگشت پذیری ، تیکسوتروپی