بررسی شمایل نگارانه غلام زنگی در نگارگری های کمال الدین بهزاد

مقاله پیش رو به بررسی مضمون غلام زنگی در آثار کمال الدین بهزاد می پردازد. در بسیاری از نگاره های بهزاد به شکل بدیعی شاهد تصویر غلام زنگی (غلام سیاه پوست) هستیم. در راستای این پژوهش، روش شمایل شناسی اروین پانوفسکی استفاده می بریم. در دیدگاه پانوفسکی بازشناسی معانی نهفته آثار هنری با در نظر گرفتن ارتباط میان جزییات اثر هنری با کلیات فرهنگ و جامعه ای که اثر در آن شکل یافته امکان پذیر است. بنابراین در جهت پی بردن به مسیله حضور غلامان زنگی در آثار کمال الدین بهزاد، قرن نهم ه . ق عهد تیموری که زندگی اجتماعی، فرهنگی و هنری بهزاد را در بر می گیرد، بررسی می شود. که مبین جهان بینی شکل یافته بهزاد در فضای عرفانی حاکم بر جامعه اش، با پیشوایی جامی به عنوان یکی از سران سلسله نقش بندیه می باشد. دست آورد این پژوهش، بیانگر گرایش بهزاد به سلسله نقش بندیه و تاثیرپذیری او از ارکان و آموزه های این سلسله می باشد. بهزاد این هنرمند عارف، با مستمسک قراردادن داستان به بیان حقایق زندگی انسان های مظلوم و ستمدیده ای می پردازد که در جایگاه غلام و برده در طول تاریخ در خدمت جامعه انسانی بوده اند. بهزاد با نوع دوستی که مبین وقوف او به شان و کرامت انسان در عالم آفرینش بوده و مرز نژاد و رنگ نمی شناسد، شخصیت غلام زنگی خویش را در نماد کار و فعالیت به قلم نگارش تصویر در می آورد. گردآوری اطلاعات این پژوهش به شیوه کتابخانه ای و منابع مجازی صورت پذیرفته است که با هدف بنیادی، به روش شمایل شناسی و تحلیل داده ها به روش کیفی ارایه شده است.

کلیدواژه ها:

کمال الدین بهزاد ، غلام زنگی ، جامی ، نقش بندیه ، نقاشی ایرانی