مطالعه نمادپردازی عناصر اربعه در نگاره های شاهنامه بزرگ ایلخانی

از آنجا که هنر هر ملتی ریشه در باورها و اعتقادات و کهن الگوهای مردمان آن دارد، رمزگشایی آن نیازمند شناخت آنان است. در این پژوهش سعی شده است تا با تعمق در نمادها و عناصرچهارگانه ، تجلیات آن را در تصویرگری شاهنامه بزرگ ایلخانی مورد بررسی قرار دهد. نقد تخیلی، رویکردی تلفیقی و میان رشته ای است که به تحلیل متون میپردازد. به همین منظور چند نگاره از مکتب ایلخانی با تاکید بر نگارگری شاهنامه بزرگ ایلخانی ، با دیدگاه باشلار مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و چگونگی تجلی نمودهای عناصرچهارگانه در آنها بررسی و تلاش شد تا با شیوه ای توصیفی تاریخی، به شناختی هرچه عمیقتر به نوع نگرش هنرمند نگارگر دست یابد. هدف تحقیق در شناسایی نقش عنصر خیال در تصاویر نگاره های شاهنامه مذکور است که بر ساختار و بیان هنری نسخه شاهنامه بزرگ ایلخانی موثر بوده است. سوال پژوهش این است که هنرمند نگارگر شاهنامه بزرگ ایلخانی چگونه با تمرکز بر صور خیال و کاربرد عناصر چهارگانه به تصویر گری پرداخته است به منظور رسیدن به این هدف شناسایی منابع ادبی و تاریخی و هنری ضروری است. شناسایی منابع از طریق کتابخانه و جمع آوری اطلاعات به وسیله فیش برداری بوده است. تجزیه و تحلیل اطلاعات به شیوه کیفی صورت گرفته است. از طریق توصیف و تحلیل داده هایی که از تجزیه و تحلیل به دست آمده بود، یافته ها و نتایج حاکی از آن است که هنرمند نگارگر با تمرکز بر صور خیال به تصویر گری مضامین شاهنامه پرداخته است. هنرمن نگارگر از عناصر چهارگانه در خلق اثر بهره برده و این بهره گیری شرط دوام وانسجام و وحدت خیال پردازی است.

کلیدواژه ها:

نگارگری دوره ایلخانی ، شاهنامه بزرگ ایلخانی ، عناصر چهارگانه ، اساطیر