انتخاب مکان مناسب جهت استقرار سیستم های پرورش ماهیان دریایی در قفس به روش ارزیابی ماتریس پاستاکیا (خلیج فارس - استان هرمزگان جزایر تنگه هرمز)

پرورش در قفس یکی از موثرترین اقدامات در توسعه ذخایر آبزیان و تامین پروتیین دریایی مصرفی جامعه انساانی است. ترویج صنعت پرورش آبزیان در قفس می تواند شامل آبزیان حلال با هدف بازارهای داخلی و کشورهای مسلمان باشد، در عین حال بسیاری از گونه های غیر ماکول نیز با اهداف صادراتی می توانند در این صنعت جایگاه داشته باشند . روند منظم و قابل برنامه ریزی تولید محصول به روش قفس های دریایی می تواند صنایع متعددی مانند کنسروسازی ، تولید پودر ، بسته بندی و فیله کنی را به خوبی تغذیه نموده و بازدهی این صنایع را به حداکثر برساند . به بیان دیکر ، این روش می تواند علاوه بر اشتغال سازی در زیر بخش شیلات به ویژه در مناطق محروم و توسعه نیافته ، سنگ بنای ایجاد مجتمع ها و یا خوشه های شیلاتی شده و از نوسانات رایج در روش صید سنتی در امان باشد. تا قبل از سال ‮‭1960‬ تحقیقات علمی و اقتصادی بر روی پرورش ماهی در قفس انجام نشده بود ولی در سال های اخیر تحقیقات وسیعی از جنبه های فنی و اقتصادی و تولیدی بعمل آمده است و به نتایج مطلوبی نیز دست یافته اند. امروزه برای تولید اقتصادی ، تحقیقات سهم عمده ا ی ایفا می کند. براساس مطالعات انجام شده بیش از ‮‭400‬ هزار تن ظرفیت بالقوه برای این طرح در استانهای شمالی و جنوبی کشور شناخته شد. اما هنوز این پروژه ها در سطح پایلوت بوده و شکل تجاری و انبوه به خود نگرفته است. بر اساس اعلام کارشناسان و مطالعات انجام گرفته ظرفیت و پتانسیل پرورش ماهیان دریایی درقفس در کل کشور معادل ‮‭100‬هزار تن می باشد. از این میزان ‮‭90‬هزار تن به استان هرمزگان(‮‭50‬هزارتن متعلق به قشم) اختصاص دارد. در همین راستا برنامه ریزی هایی برای تولید ماهیان دریایی تحت سامانه پرورش در قفس در استان هرمزگان در دست اجرا می باشد. منطقه مورد مطالعه شامل مجموعه جزایر تنگه هرمز می باشد . این تنگه گذرگاه دریایی هرمز را به طرف دریای مکران و اقیانوس هند تشکیل داده ، که به همراه جزایر قشم، هنگام، لارک و هرمز در جنوب آن قرار دارد. این جزایر اقماری و نسبتا وسیع ایرانی در مجاورت قشم، مجموعا تشکیل دهنده بخشی از سواحل ایرانی مشرف به تنگه هرمز در ورودی خلیج فارس می باشد . مجموعه مطالعات انجام شده در خصوص ویژگیهای ژیو مورفولوژی ناحیه ساحلی و هیدرو گرافی منطقه مورد مطالعه مشخص نموده است که مناطق مورد نظر شامل ناحیه ساحلی جنوبی جزیره قشم در بخش غربی، و همچنین محدوده دریایی جزیره هنگام مکانهای مناسب و با امنیت محیطی می باشند که اقدامات انجام شده در خصوص استقرا ر سیستم های قفس با توجه به مدیریت علمی، موفقیت امیز خواهد بود. نتیجه فوق الذکر با اطلاعات گروههای قبلی و مهندسین مشاور در خصوص انتخاب مکان نیز همخوانی دارد. از طرفی این منطقه علیرغم قرار گرفتن در ناحیه ویژه ای به جهت تداخل آبها و جریانهای سطحی ورودی از دریای عمان از طریق تنگه هرمز با جریانهای عمقی خروجی از این منطقه به سمت دریای عمان، همچنین وجود موانع طبیعی سدی از جمله جزایر تنگه ای که به لحاظ او لوژی و محیط زیست دریایی و هیدرو گرافی دلیل اغتشاشات محلی می شوند. براساس نتایج حاصل از این تحقیق و مطالعه، موقعیت و مختصات جغرافیایی سایت های پیشنهادی به منظور توسعه آبزی زپروری در قفس های دریایی منطقه جزایر قشم و هنگام شامل سایت غربی ( صلخ کارگه )، سایت مرکزی (هنگام - دیرستان) و سایت شرقی ( مسن شیب دراز ) می باشد.