بررسی خصوصیات رویشگاه و پراکنش گونه های مختلف جنس تیموس در استان لرستان

آویشن گیاهی است چند ساله از خانواده مهم نعناعیان که پراکنش نسبتا وسیعی در سطح استان لرستان دارد و به ندرت در استان لرستان درون جامعه گیاهی تشکیل تیپ می دهد.این پژوهش به منظور شناسایی گونه های مختلف جنس تیموس و تعیین رویشگاههای آن در عرصه های طبیعی استان لرستان همچنین تعیین قطب های تولید گونه های دارویی با ارزش ، معرفی مناسب ترین ژنوتیپ های سازگار برای هر منطقه انجام شد. نتایج بررسی انجام شده نشان داد که 4 گونه از جنس تیموس در استان لرستان رویش دارد که عبارتنداز‭: Thymus falax ‬، ‭Thymus pubescens ‬، ‭Thymus eriocalyx‬، ‭Thymus daenensis ‬که بیشترین فراوانی حضور متعلق به گونه‭Thymus daenensis ‬وکمترین فراوانی مربوط به گونه ‭Thymus pubescens ‬می باشد که در مورد گونه ‭Thymus pubescens ‬چنین به نظر می رسد که بیشتر در زیر اشکوب جنگلهای بلوط استان رویش دارد . مطالعات نشان داد که سیستم ریشه ای گیاه آویشن از نوع راست بوده و حدودا ‮‭50 -100‬ سانتی متر به اعماق خاک نفوذ می کند . آویشن در تمامی رویشگاههای استان لرستان در دامنه ارتفاعی ‮‭1040‬ تا ‮‭3000‬ متر و بیشتر در شیب های شمالی یافت می شود. البته در تمام شیب ها و جهات جغرافیایی پراکنش دارد. این گیاه در دامنه حرارتی ‮‭20‬- تا ‮‭39‬+ سانتی گراد و بارندگی ‮‭400-700‬ میلی متر حضور دارد. آویشن در شرایط استان لرستان بیشتر در خاکهای با بافت شنی _ رسی ،اسیدیته ‮‭7/4- 7/9‬ و هدایت الکتریکی ‮‭0/53‬ تا ‮‭0/59‬ میلی موس بر سانتی متر وجود دارد. این گیاه به شدت مورد چرا واقع می شود رشد ریشه آن در خاک رویشگاههای مورد بررسی به شدت تحت تاثیر سیستم های چرایی قرار دارد. به نحوی که توسعه ریشه در مناطق قرق شده از نظر شدت انشعاب ،نفوذ ،تراکم و حجم بسیار مناسب بوده است. تجدید حیات و زادآوری گونه های مختلف آویشن بیشتر بصورت کلاف های ریشه ای حول پایه مادری و بذر انجام می گیرد. از نظر سیکل فنولوژیکی گیاه آویشن بطور معمول در شرایط استان لرستان از اوایل اسفند ماه وارد مرحله رویشی می شود وتقریبا در اواسط اردیبهشت ماه گل می دهد و مرحله رسیدگی بذر آن از اواسط تیر ماه تا اوایل شهریور ادامه می یابد. به طور متوسط قوه نامیه بذر آویشن ‮‭42‬ درصد، وزن هزار دانه ‮‭0/28‬ گرم، فصل کاشت مناسب پاییز، عمق کاشت حدود ‮‭0/5‬ سانتی متر ،فواصل کشت بین و روی ردیف ‮‭30‬ سانتی متر ، میزان بذر مورد نیاز حدود ‮‭0/3‬ کیلوگرم در هکتار می باشد. واژگان کلیدی : پراکنش ، رویشگاه ،آویشن ، لرستان