ارقام زراعی (گذشته و آینده)

نقش علم اصلاح نباتات در توسعه سطح زیر کشت گیاهان مختلف زراعی و باغی بسیار با اهمیت است. افزایش عملکرد در واحد سطح، افزایش کیفیت محصولات کشاورزی و تولید مواد اولیه مورد نیاز جوامع انسانی از اهداف اصلی کشاورزی به شمار می آیند. در این میان ارقام اصلاح شده از نقش بسیار مهمی برخوردارند، به طوریکه ضمن حفظ محیط زیست، امنیت و سلامت غذایی جامعه را نیز تامین می کنند. معرفی ارقام زراعی و باغی جدید و سازگار با محیط های متفاوت آب و هوایی و هم چنین پایدار از نظر تولید در واحد سطح، از اولویت ویژه ای در برنامه های اصلاحی برخوردارند. بارزترین مثال برای نشان دادن اهمیت اصلاح نباتات در زندگی بشر،پدیده انقلاب سبز است که براساس به کارگیری ارقام اصلاح شده و استفاده بهینه از آب، کود و دیگر نهاده ها، سبب جهش در تولید گندم در بسیاری از نقاط دنیا به ویژه جنوب آسیا شده است. باید توجه داشت که در برنامه های به نژادی نوین، اصلاح گر نباید به روش های معمول و کلاسیک بسنده نمود، بلکه باید با استفاده از تکنیک های جدید و پیشرفته اصلاحی، همواره در جستجوی یافتن ترکیبات جدید و مطلوب ژنی باشد. این موضوع در سرعت بخشیدن به روند معرفی ارقام جدید بسیار موثر است. استفاده بهینه از ارقام اصلاح شده و لاین های پرمحصول، متحمل و مقاوم به تنش های زنده و غیر زنده، سازگار با شرایط مختلف اقلیمی، در افزایش ظرفیت سازی آنها برای شکوفایی اقتصاد ملی و همچنین بهبود امنیت غذایی و سطح درآمد کشاورزان کمک به سزایی می کند. این امر با انجام بررسی های به نژادی و به زراعی و تکنولوژیکی محصولات مهم زراعی و باغی به وسیله موسسات و مراکز ملی پژوهشی و به منظور دستیابی به ارقام اصلاح شده گیاهی برای اقلیم های مختلف کشور صورت می گیرد. تحقیقات به نژادی در کشور با آزادسازی ارقام گندم از حدود 70 سال پیش اغاز و تاکنون نیز ادامه دارد. معرفی بیش از 413 رقم از محصولات مختلف زراعی از شاخص ترین برنامه های تحقیقاتی طی این سال ها به شمار می آید. این مجموعه شامل ارقام زراعی و باغی معرفی و نام گذاری شده موسسات تحقیقاتی است. هم چنین سعی شده است که معرفی ارقام برای رفع نیازهای آتی کشور پیش بینی شود.