بررسی تنوع بیماری زایی جدایه های مختلف گونه غالب پیتیوم در مزارع چغندرکاری ایران

طی سالهای ‮‭1384‬ تا ‮‭1388‬ از ریشه های پوسیده مناطق چغندرکاری کشور شامل استانصهای آذربایجان غربی، البرز، کرمانشاه، شیراز مرکزی، خراسان، همدان و لرستان جمع آوری شدند. با استفاده از محیط کشت نیمه انتخابی ‮‭52‬ ، ‭CMA-PARP ‬جدایه ‭Pythiaceae ‬بهصدست آمد. شناسایی جدایهصها، با توجه به ویژگیصهای مورفولوژیکی، شکل پرگنه، ریسهصهای هوایی، اندامصهای جنسی و غیر جنسی با استفاده از کلیدهای شناسایی انجام گرفت. در بین جدایهصهای بدست آمده جنس پیصتیوم، گونه ‭ P. aphanidermatum ‬با ‮‭26‬ جدایه دارای بیشترین فراوانی بود (1/%‮‭53‬). همچنین پنج جدایه ‭ P. ultimum‬، دو جدایه ‭"G" P. Group‬، یک جدایه متعلق به گونه ‭P. oligandrum ‬و ‮‭15‬ جدایه ‭P. spp ‬شناسایی شدند.همچنین سه جدایه متعلق به جنس فیتوفترا بهصعنوان ‭P. drechsleri‬، از مزارع استانصهای کرمانشاه و لرستان جداسازی شدند. بر اساس آنالیز کلاستر نتایج حاصل از مقایسه آزمون بیماریصزایی درشرایط آزمایشگاهی در بین جدایه های‭P. aphanidermatum ‬دو جدایه8‭P ‬و‮‭24‬‭P ‬جمع آوری شده از استان آذربایجان غربی در گروه اول(بیماریزای قوی) و جدایه ها ی ‮‭13‬‭P ‬و ‮‭18‬‭P ‬درگروه سوم )بیماریزایی خفیف ) و بقیه جدایه ها با بیماریزایی متوسط در گروه دوم قرارگرفتند. با توجه به این نتایج از هر گروه تعدادی جدایه انتخاب و در روشهای دیگر بیماریزایی مورد بررسی قرار گرفت. در روشهای تلقیح با برگ چمن و بذر شاهدانه علایم بیماری سریعتر ظاهر شدند و مدت زمان انجام آزمایش در این دو روش کوتاه تر بود. لذا از روش تلقیح با برگ چمن جهت ارزیابی جدایه ها در گلخانه استفاده گردید. نتایج تجزیه واریانس روشهای مختلف آزمون بیماریزایی نشان داد که بین جدایه های ‭P. aphanidermatum ‬در سطح 5 درصد اختلاف معنی داری وجود دارد. جدایه 8‭P ‬در آزمونهای مختلف درون شیشه ای (مقیاس ‮‭4-0‬) با نمره‮‭3/64‬ ، آزمون بیماریزایی در مرحله بذر (درصد جوانه زنی) با ‮‭3/3‬ درصد جوانه زنی و در مرحله گیاه بالغ (مقیاس ‮‭9-0‬) ، با نمره های 9 و ‮‭7/8‬ ، بالاترین میزان بیماریزایی را ایجاد کرد. واژهصهای کلیدی: تنوع بیماریزایی، پوسیدگی ریشه چغندرقند،‭Pythium aphanidermatum