زیبایی‌شناسی تکرار در شعر توفیق زیاد شاعر مقاومت (پژوهشی در سبک‌شناسی آوایی)

تکرار نقش بسزایی در دلالت‌های آوایی و معنایی دارد. تکرار با انواع گوناگونش از جمله تکرار صوتی و لفظی، تکرار در آغاز مقطع (تکراربدایت)، تکرار تجاوز، تکرار لازمه، تکرار تراکمی و تکرار هرمی، بخش عمده‌ای از زیبایی‌ اشعار، به‌ویژه شعر معاصر را به خود اختصاص داده است. این مقاله بر آن است تا با پرداختن به معانی تکرار و دلالت‌های آن در شعر مقاومت، جلوه‌ای دیگر از ابعاد مقاومت را رونمایی کند؛ بدین منظور به عنوان نمونه به بررسی دیوان توفیق زیاد شاعر مقاومت می‌پردازد تا رابطۀ تکرار و پایداری را برجسته سازد. دریافت های اساسی این پژوهش این بوده است که توفیق زیاد، اسلوب تکرار را در خدمت مقاومت قرار داده است و با بهره جستن ازآن، در گوش ملت های خفته در تاریکی ظلم فریاد می کشد. او به وسیلۀ تکرار و چینش مختلف آن، ملت‌ها را بیدار ساخت و به اتحاد استواری فرامی‌خواند تا ملت در غم و شادی هم شریک گردند. انواع تکرار در اشعار توفیق زیاد عبارتند از: تکرار لفظی، تکرار بدایت، تکرار هرمی، تکرار راسی، تکرار استهلالی، تکرار لازمۀ بعدی و تکرار لازمۀ قبلی است. پرواضح است که این بسامد چشمگیر در دیوان هر شاعری که یافت شود حاکی از قدرت خارق‌العاده و بی نظیر او در ایجاد ارتباط و پیوستگی میان لفظ و معناست؛ به‌ویژه که چارچوب معنایی، پایداری و مقاومت باشد.

کلیدواژه ها:

زیباشناسی ، انواع تکرار ، مقاومت ، توفیق زیاد